Τρόφιμα – σύμμαχοι του ανοσοποιητικού μας
Καταρχάς, να πούμε ότι ΔΕΝ υπάρχουν ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΜΑ!! Σύμφωνα με επίσημους φορείς, κανένα τρόφιμο από μόνο του αν καταναλωθεί δεν μπορεί να εξασφαλίσει ενίσχυση του ανοσοποιητικού, ωστόσο μία ισορροπημένη διατροφή αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο στην εύρυθμη λειτουργία του.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα επιδημιολογικά και κλινικά δεδομένα, η διατροφή αποτελεί καθοριστικό παράγοντα της ικανότητας απόκρισης του οργανισμού σε ιούς και μικρόβια. Η έλλειψη πολλών θρεπτικών συστατικών από τη δίαιτα ενός ατόμου αυξάνει την ευαισθησία του ανοσοποιητικού συστήματος σε λοιμώξεις, και τον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών.
Σε αυτή την κατεύθυνση αναλύουμε κάποια τρόφιμα, των οποίων τα θρεπτικά συστατικά, η βιβλιογραφία προτείνει ως ισχυρούς συμμάχους του ανοσοποιητικού είναι:
Εσπεριδοειδή (πορτοκάλι, λεμόνι, lime, μανταρίνια, γκρέιπφρουτ κ.ά.): Tο κύριο συστατικό των εσπεριδοειδών είναι η βιταμίνη C, η οποία διαδραματίζει κομβικό ρόλο στην παραγωγή αντισωμάτων, στον σχηματισμό κολλαγόνου (η επαρκής σύνθεση του οποίου είναι απαραίτητη για την επούλωση πληγών και για την αποκατάσταση ιστών) και ενισχύει τη διαφοροποίηση και τον πολλαπλασιασμό των Β- και Τ- λεμφοκυττάρων (πληθυσμών του ανοσοποιητικού), επιδρώντας στη γονιδιακή ρύθμιση. Ακόμα, άλλες ουσίες που περιέχονται στα εσπεριδοειδή, συμπεριλαμβανομένων φλαβονοειδών, κουμαρινών, καροτενοειδών και φαινολικών οξέων, είναι ιδιαίτερα σημαντικές, λόγω των αντιοξειδωτικών και αντιφλεγμονωδών ιδιοτήτων τους.
Τζίντζερ (Ginger): Τα κύρια βιοενεργά συστατικά του είναι η τζιντζερόλη και η σογκαόλη. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το ginger είναι ισχυρά αντιφλεγμονώδες τρόφιμο. Ένας από τους μηχανισμούς αφορά στην καταστολή των ενζύμων κυκλοξυγενάση και 5-λιποξυγενάση (υπεύθυνων για την σύνθεση προσταγλανδίνης Ε2 και λευκοτριενίου Β4, σημαντικών μεσολαβητών της φλεγμονής). Άλλος μηχανισμός εμπλέκει τη μείωση σύνθεσης προφλεγμονωδών κυτοκινών (π.χ. IL-1, TNF-α, IL-8)
Σκόρδο: Κύριο συστατικό του σκόρδου είναι η αλικίνη η οποία επηρεάζει την παραγωγή κυτοκινών, ενισχύοντας τη δράση των μακροφάγων. Πρόσφατα εξετάστηκαν τα αποτελέσματα μίας άλλης ουσίας (της αλλιίνης) σε λιποκύτταρα. Η επώαση των κυττάρων με τη συγκεκριμένη ουσία μείωσε την έκφραση προφλεγμονωδών γονιδίων που κωδικοποιούν τις πρωτεΐνες IL-6, MCP-1 και Egr-1.
**Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει, μάλιστα, μελέτη στο περιοδικό «Annals of Clinical Microbiology and Antimicrobials» που δημοσιεύτηκε το 2011, και έδειξε ότι η συγχορήγηση lime, σκόρδου και ginger σε αναλογία 1:1:1 δρα συνεργιστικά και ασκεί αντιμικροβιακή δράση ενάντια σε φαρμακο-πολυανθεκτικό στέλεχος της E. Coli (Rahman et al. 2011).
Κουρκουμάς: Η κύρια βιοενεργή ουσία του είναι η κουρκουμίνη, η οποία μπορεί να μειώσει την απελευθέρωση προφλεγμονωδών κυτοκινών, συμπεριλαμβανομένων των TNF-α, IL-1, IL-2, IL-6, IL-8, IL-12 και χημειοκινών, πιθανότατα μέσω μειωμένης έκφρασης του γονιδίου του μεταγραφικού παράγοντα NF-kB. Είναι ενδιαφέρον, ωστόσο, ότι η κουρκουμίνη σε χαμηλές δόσεις μπορεί, επίσης, να ενισχύσει την απόκκριση των αντισωμάτων. Επίσης, η κουρκουμίνη επιδρά στην ενεργοποίηση των Τ & Β λεμφοκυττάρων, των μακροφάγων και των ουδετερόφιλων.
Θαλασσινά και ψάρια: Η πρωτεΐνη είναι πρωτεύουσας σημασίας για την άμυνά μας, ούσα άκρως απαραίτητη για τη σύνθεση ενζύμων και πάσης φύσεως πρωτεϊνικών συστατικών του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Όσοι νηστεύουν ας προσπαθήσουν να επιλέγουν θαλασσινά (π.χ. γαρίδες, καλαμάρι, χταπόδι κ.λπ.), τα οποία είναι ιδιαίτερα πλούσια και σε ψευδάργυρο, ανεπάρκεια του οποίου συνδέεται με καθυστερημένη επούλωση των πληγών, και δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
Επίσης, τα Ω3 λιπαρά οξέα σε ψάρια και θαλασσινά είναι γνωστά για την αντιφλεγμονώση δράση τους.
Μπρόκολο: Αποτελεί σπουδαία πηγή βιταμινών, όπως Α, C και Ε, με σημαντική αντιοξειδωτική δράση και απαραίτητων για το ανοσοποιητικό σύστημα. Επίσης, οι ευεργετικές ιδιότητες του μπρόκολου στην άμυνά μας οφείλονται και στην υψηλή περιεκτικότητά του σε μέταλλα και ισοθειοκυανικά άλατα, με τη σουλφοραφάνη (SFN) να έχει κυριάρχο ρόλο στην ανοσορυθμιστική του δράση. Η σουλφοραφάνη έχει αποδειχθεί ότι διαθέτει αντιφλεγμονώδη δράση, καθώς ασκεί ανασταλτική δράση στην παραγωγή φλεγμονωδών κυτοκινών από τα ανοσοκύτταρα.
Πράσινο τσάι: Το πράσινο τσάι, λόγω της αυξημένης περιεκτικότητάς του σε κατεχίνες, επιδεικνύει, και αυτό, σημαντική αντιοξειδωτική δράση, ευεργετώντας το ανοσοποιητικό μας. Παράλληλα, οι κατεχίνες ενισχύουν τη συνολική αντιοξειδωτική ικανότητα του πλάσματος, ενώ εμποδίζουν την οξείδωση σημαντικών συμμάχων του ανοσοποιητικού, όπως η βιταμίνη Ε που αναφέραμε και παραπάνω.
Νερό: Τέλος, το νερό διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη μεταφορά θρεπτικών συστατικών και παθογόνων μικροοργανισμών από και προς κάθε κύτταρο του σώματός μας, και, χωρίς αυτό, οι τοξικές ουσίες δεν μπορούν να απομακρυνθούν. Το νερό είναι, επίσης, κρίσιμο για τη διατήρηση της υγείας του παχέος εντέρου, που αποτελεί το σημαντικότερο μονοπάτι για την αποβολή των τοξινών και των άχρηστων, για τον οργανισμό, ουσιών.
Εάν τα τοξικά απόβλητα αθροιστούν και δεν αποβληθούν από το παχύ έντερο, τα υγιή βακτηρίδια θα πεθάνουν, και οι παθογόνοι μικροοργανισμοί θα αυξηθούν. Κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά σημαντικό αν λάβουμε υπόψιν ότι 80-90% όλων των ασθενειών συνδέονται, άμεσα ή έμμεσα, με την υγεία του εντερικού αυλού.
Μην ξεχνάτε, όμως, ένα γερό ανοσοποιητικό σύστημα χρειάζεται επαρκή τροφή, ισορροπημένη διατροφή, ποικιλία, αλλά θέλει ακόμα, επαρκή και ποιοτικό ύπνο, τακτική άσκηση και καλή ψυχολογία!
****Την ίδια στιγμή και δεδομένης της ταχείας εξάπλωσης του COVID 19 να τονίσω ότι ουδεμία σχέση έχουν τα προαναφερθένται τρόφιμα με προφύλαξη από αυτόν! Για να παραμείνουμε υγιείς ενάντια στον νέο, άγνωστο και μεταδοτικό ιό, πρέπει να τηρούμε τις οδηγίες υγιεινής και τα μέτρα προστασίας που έχει ορίσει ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ).
Δρ. Έφη Κολοβέρου, Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Πρώτη δημοσίευση του άρθρου στο nutriclinic.gr
Διάβασε επίσης: Φρέσκα βότανα στη διατροφή μας
Ακολουθήστε το Miss or Madam στο Facebook και στο Instagram.
