Η Ελένη και ο Έκτορας είναι δύο άνθρωποι που έφτιαξαν το «Hehe Art» με πολλή αγάπη και αφοσίωση. Ήταν ένα όνειρο της Ελένης, που ήρθε ο Έκτορας και το έκανε πραγματικότητα. Εξού και το όνομα «Hehe Art», από την Ηelen και τον Hector! Είμαι πολύ χαρούμενη που βρίσκομαι εδώ, ξανά, στον ίδιο χώρο όπου έχω κάνει, και εγώ, στο παρελθόν, μαζί με τον μικρό μου, «messy play» παιχνίδια.
Καλησπέρα, Ελένη. Χαίρομαι πολύ που σε ξαναβλέπω! Θα ήθελα να μας πεις τι είναι το «Ηehe Art» και πώς ξεκίνησε αυτή η ιδέα;
Γεια σου, Κωνσταντίνα! Χαίρομαι κι εγώ που ξαναβλεπόμαστε, και πολύ χαίρομαι και για αυτήν την ερώτηση που μου κάνεις!! Πώς να το περιγράψω, όμως, με λίγα, μόνο, λόγια…καταρχάς, να πω πως η δημιουργία της ομάδας μας, δέκα χρόνια πριν, δεν ξεκίνησε ως μία «επιχειρηματική ιδέα», αλλά ως μία προσωπική ανάγκη δημιουργίας ενός πεδίου παιχνιδιού, πειραματισμών, έκφρασης και ελευθερίας.
Και όταν λέω προσωπική, δεν εννοώ, μόνο, δική μου, αλλά και του συντρόφου μου, Έκτορα . Εξού και η επιλογή του ονόματος «Hehe», το οποίο προκύπτει από τα ονόματά μας, αλλά, συγχρόνως, αποδίδει και τη χαρούμενη, χιουμοριστική αλλά και ανατρεπτική διάθεσή μας!
Πες μας λίγα λόγια για ‘σένα…
Σπούδασα ψυχολογία γύρω στο 2000 και, κάπου τότε, ολοκλήρωσα και τις μεταπτυχιακές μου σπουδές στην αναπτυξιακή ψυχολογία, δίνοντας έμφαση σε θέματα που αφορούν στην αυτοεκτίμηση και στη δημιουργική ανάπτυξη των παιδιών.
Συγχρόνως, ανακάλυπτα τα προσωπικά μου τραύματα από την παιδική μου ηλικία, τις δυσκολίες που προέκυψαν, δηλαδή, από τις λανθασμένες παρεμβάσεις των ενηλίκων, και άρχισα να κινούμαι προς την επούλωσή τους.
Εργάστηκα για πολλά χρόνια σε κοινωνικούς, σχολικούς και θεραπευτικούς χώρους. Είχα την τύχη να γνωρίσω, από μικρή ηλικία, εξαιρετικούς παιδαγωγούς, καλλιτέχνες και θεραπευτές, με γνήσια αγάπη για το παιδί και τον άνθρωπο, αλλά, συγχρόνως, άρχισα να αντιλαμβάνομαι και τη δύσκολη πραγματικότητα που τα παιδιά της σύγχρονης πόλης είχαν να αντιμετωπίσουν. Την απουσία της φύσης και του πραγματικού παιχνιδιού, την απουσία ελευθερίας στις επιλογές τους, την απουσία ώριμων -και «μορφωμένων», σε θέματα γονεϊκότητας- ενηλίκων που θα μπορούσαν να στηρίξουν τις πραγματικές τους ανάγκες για σεβασμό, αποδοχή και απρόσκοπτο παιχνίδι.
Τα τόσο αυξημένα ποσοστά μικρών παιδιών με ανάγκη για θεραπευτικές παρεμβάσεις μού έδειχναν, ολοκάθαρα, πως κάτι πάει πολύ στραβά στις σύγχρονες κοινωνίες και στον τρόπο που διαχειριζόμαστε την παιδική ηλικία.
Έτσι, άρχισε να γίνεται μέσα μου επιτακτική η ανάγκη για τη δημιουργία μίας τέτοιας συνθήκης, όπου τα παιδιά θα μπορούσαν να βρουν αυτό που χρειάζονται, για να συνεχίσουν να εξερευνούν και να ανακαλύπτουν με την ορμή αυτή που χαρακτηρίζει τον ελεύθερο, δημιουργικό, άνθρωπο, ενώ, παράλληλα, οι γονείς τους θα μπορούσαν να «εκπαιδεύονται» σε τρόπους θετικής αλληλεπίδρασης και επικοινωνίας με τα παιδιά.
Κάπως έτσι, φαντάζομαι, ήρθε και η ιδέα για το «Hehe Art»!
Ακριβώς! Φανταζόμουν έναν χώρο όπου θα δημιουργούσαμε τις συνθήκες για ένα ελεύθερο, αβίαστο, αισθητηριακό, καταρχάς, παιχνίδι, που θα μπορούσε να λειτουργεί ως «πρόληψη», και όχι, μόνο, ως θεραπεία, και που θα απευθύνεται, όχι μόνο στα μικρά παιδιά, αλλά σε όλες τις ηλικίες.
Έναν χώρο που θα μας επέτρεπε να αντισταθούμε στην τάση για συγκεκριμένες «καλλιτεχνικές δημιουργίες», έτσι όπως εμείς οι ενήλικοι τις φανταζόμαστε, να αποφύγουμε τα στερεότυπα και τα καλούπια στη μάθηση και στην τέχνη, να μάθουμε μαζί με τα παιδιά, επιτρέποντάς τα να μας οδηγήσουν αυτά στον υπέροχό τους δρόμο!
Τότε, λοιπόν, ήρθε ο Έκτορας στη ζωή σου που σε βοήθησε και να γίνει το όνειρό σου πραγματικότητα!
Η γνωριμία μου με τον Έκτορα -ο οποίος, εκτός από εξαιρετικός κεραμίστας και πηλογλύπτης, είχε την τύχη, ως παιδί, να γευτεί αυτό το φυσικό και ελεύθερο παιχνίδι στο έπακρο, κάτι που, ομολογουμένως, έλειπε από εμένα- με έφερε ένα βήμα πιο κοντά προς την πραγματοποίηση του ονείρου μου. Κοντά του γνώρισα τον φυσικό πηλό, ένα υλικό που, μέχρι τότε, δεν είχα εξερευνήσει και νιώσει από κοντά, αλλά και την πραγματική ανεμελιά και ελευθερία στο παιχνίδι.
Κάπως έτσι, το 2008-09, το πήραμε απόφαση και ξεκινήσαμε το κοινό μας ταξίδι, πρώτα δοκιμάζοντας συνεργασίες με εργοθεραπευτήρια της Θεσσαλονίκης, και, έπειτα, φτιάχνοντας έναν μικρό χώρο στην Κάτω Τούμπα. Παρέα, φυσικά, με τους πρώτους γονείς που μας εμπιστεύτηκαν- αρχίσαμε να εξερευνούμε, μαζί με τα παιδιά, τον τρόπο παιχνιδιού που αυτά χρειάζονται για να είναι o εαυτός τους, προσφέροντας μεγάλους όγκους φυσικού πηλού και άλλα πολλά αισθητηριακά υλικά που τα παιδιά, σταδιακά, διεκδίκησαν και έβαλαν στο παιχνίδι!
Το πρόγραμμά μας το είχαμε ονομάσει «Παίζουμε με Πηλό και Χρώματα», καθώς δεν γνωρίζαμε, ακόμα, ότι αυτό που, ουσιαστικά, κάναμε ήταν το παιχνίδι που στο εξωτερικό ονομάζεται «Messy Play»! Μετά από κάποια χρόνια λειτουργίας το εντοπίσαμε, μετονομάσαμε το πρόγραμμά μας, και έτσι, σιγά σιγά, άρχισε το «Messy Play» να διαδίδεται και στη χώρα μας, που τόσο πολύ έλειπε!
Βέβαια, αυτός ο τρόπος παιχνιδιού λέρωνε πολύ περισσότερο απ’ όσο είχαμε ποτέ φανταστεί, αλλά αυτό ποτέ δεν αποτέλεσε εμπόδιο για εμάς.
Ήμασταν, από την αρχή, απόλυτα αποφασισμένοι ότι θα προσφέρουμε αυτό που τα παιδιά έχουν ανάγκη, οπότε οι ατελείωτες ώρες καθαρίσματος, όχι μόνο δεν μας πτόησαν ποτέ, αλλά μας έδιναν και χαρά, γιατί ήταν αποτέλεσμα αυθορμητισμού και ελευθερίας!
Και, φυσικά, στα αρχικά μας βήματα, δεν υπήρξε εύκολα και άμεσα αποδοχή αυτού που είχαμε να προσφέρουμε. Χρειάστηκε να προσπαθήσουμε πολύ, για να πείσουμε γονείς, παιδαγωγούς, ακόμα και καλλιτέχνες, ότι το «messy play» είναι ο φυσικός τρόπος παιχνιδιού των παιδιών, και ότι τα μικρά παιδιά δεν μπορούν να κάθονται και να εξερευνούν, προσέχοντας μη λερώσουν ή προσπαθώντας για ένα τελικό «όμορφο» αποτέλεσμα.
Σταδιακά, οι άνθρωποι που μας εμπιστεύονταν τα παιδιά τους, όπως και τα σχολεία που μας επισκέπτονταν, γίνονταν όλο και περισσότεροι, και μας έδειξαν πόσο μεγάλη ανάγκη υπήρχε στις ζωές μας, όχι μόνο στων παιδιών αλλά και στων ενηλίκων, για χώρους που θα δεσπόζει η ελευθερία και η απουσία κριτικής και κατευθυντικότητας.
Τώρα πια, σε έναν μεγαλύτερο χώρο, και αφού ενωθήκαμε και με άλλους ανθρώπους, η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση «Hehe Art, Play & Therapy» προωθεί, πιο οργανωμένα από ποτέ, το αισθητηριακό παιχνίδι ως μέσο ανάπτυξης, έκφρασης, αλλά και θεραπείας του ατόμου, καθώς και το δικαίωμα των παιδιών στο ελεύθερο παιχνίδι και στην τέχνη, πάντα μέσα σε κλίμα αποδοχής και ενσυναίσθησης.
Πλέον, ταξιδεύουμε σε όλη την Ελλάδα, για να επισκεφτούμε, τόσο σχολεία όσο και άλλους οργανισμούς, όχι μόνο για να παίξουμε με παιδιά, παιδαγωγούς και γονείς, αλλά και για να εκπαιδεύσουμε τους παιδαγωγούς των σχολείων γύρω από το «messy play», επικοινωνώντας, τόσο τη θεωρητική μας γνώση όσο και την πολύτιμη βιωματική εμπειρία που έχουμε συσσωρεύσει όλα αυτά τα χρόνια!
Συγχρόνως, το «Hehe» προσφέρει υπηρεσίες συμβουλευτικής και ψυχοθεραπείας, διοργανώνει ομάδες θετικής διαπαιδαγώγησης για γονείς και παιδαγωγούς, πραγματοποιεί καλλιτεχνικές εκδηλώσεις σε συνεργασία με εξωτερικούς φορείς, και φροντίζει να προσφέρει, συχνά αφιλοκερδώς, τις υπηρεσίες του σε πληθυσμούς που το έχουν ανάγκη.
Θυμάμαι την πρώτη φορά που είχαμε έρθει με τον, τότε, δεκαοχτώ μηνών γιο μου. Βρισκόσασταν στην Τούμπα, σε έναν αρκετά μικρό χώρο, όπως ανέφερες και εσύ. Ομολογώ ότι η πρώτη μου εντύπωση ήταν πολύ θετική, αλλά, δεν σου κρύβω, ότι, παράλληλα, ήμουν και αρκετά διστακτική. Θα άφηνα τον μικρό μου να γίνει τόσο «χάλια»; Τελικά, δεν έγινε μόνο αυτός, αλλά έγινα και εγώ μαζί του, από την πρώτη, κιόλας, ημέρα! Αντιμετωπίζετε συχνά τέτοιες περιπτώσεις γονέων που φοβούνται να λερωθούν τα παιδιά τους;
Εννοείται πως πολύ συχνά παίζουμε με παιδιά που οι γονείς τους έχουν δισταγμό ή και δυσκολία, τόσο στο να επιτρέψουν στα παιδιά να λερωθούν, αλλά, κυρίως, στο να μπορούν να αφήσουν τον εαυτό τους ελεύθερο να λερωθεί ο ίδιος.
Η αλήθεια, βέβαια, είναι πως, τώρα πια, αυτό συμβαίνει πολύ λιγότερο, συγκριτικά με την αρχή του «Hehe» και του «Messy Play», καθώς αυτά τα δέκα χρόνια έχουμε δώσει όλη μας την ενέργεια και τη δύναμη στο να δημιουργούμε σε όλη την Ελλάδα «messy play» καταστάσεις, να ενημερώνουμε για τα οφέλη του, να το προωθούμε στα σχολεία…οπότε μπορούμε να πούμε πως πολλοί γονείς, πλέον, γνωρίζουν την ανάγκη των παιδιών τους, μαθαίνουν να τη σέβονται και είναι πολύ περισσότερο επιτρεπτικοί.
Πάντα, βέβαια, θα υπάρχει η ανάγκη για περισσότερη πληροφόρηση και βιωματική γνώση, οι κοινωνικές συμβάσεις της καθαριότητας είναι πολύ βαθιά περασμένες μέσα μας, όπως και η άγνοια του τι προσφέρει η ελευθερία στο παιχνίδι, οπότε φυσικό είναι κάποιοι άνθρωποι να δυσκολεύονται περισσότερο, συγκριτικά με άλλους. Δεν πειράζει, όμως.
Σημασία έχει ότι έχει γίνει μία πολύ δυναμική αρχή, έχουμε τη σιγουριά πως αυτή η γνώση θα εξαπλωθεί, γρήγορα, σε όλη την Ελλάδα, τόσο μέσω των σεμιναρίων που κάνουμε σε παιδαγωγούς, γονείς και θεραπευτές όσο και από τις δράσεις παιχνιδιού που οργανώνουμε, τόσο εμείς όσο και άλλοι, πλέον, άνθρωποι!
Περίγραψέ μας ένα «Messy Play» πρόγραμμα!
Με μεγάλη μου χαρά! Καταρχάς, στο «Hehe» τα παιδιά, μέχρι την ηλικία των έξι ετών, περίπου, είναι, πάντα, με τους γονείς τους, και αυτό συμβαίνει για δύο, κυρίως, λόγους: πρώτα απ΄όλα, γιατί έτσι νιώθουν την απαραίτητη ασφάλεια, και, επομένως, μπορούν να αφιερωθούν στα παιχνίδια τους, χωρίς κάποια αγωνία, και, δεύτερον, γιατί θέλουμε να κερδίσει και ο γονιός από αυτές τις συναντήσεις.
Να μπορεί να δει τη χαρά, τη συγκέντρωση, την προσήλωση που δείχνουν τα παιδιά, όταν ασχολούνται με αισθητηριακά υλικά, και, συγχρόνως, για να αρχίσει να εξοικειώνεται με το «χάος» που δημιουργεί το ελεύθερο παιχνίδι, ώστε να μπορούν, πιο εύκολα, να το αποδέχονται και να το επιτρέπουν. Επίσης, είναι μεγάλο το όφελος για τη δημιουργικότητα των ενηλίκων το να καταφέρνουν να παίζουν δίπλα σε παιδιά, να τα μιμούνται, να μαθαίνουν μέσα από αυτά!
Επίσης, στο «Hehe» θεωρούμε πολύ σημαντικό να γνωρίζουν τα παιδιά που μας επισκέπτονται τι θα βρουν στον χώρο, να μπορούν να χρησιμοποιήσουν και πάλι τα ίδια υλικά, να εμβαθύνουν μέσα από την επαφή τους με αυτά και να έχουν μία συνέχεια στο παιχνίδι τους. Γι’ αυτόν τον λόγο έχουμε φτιάξει 4 «γωνιές» με ένα υλικό στην κάθε μία: φυσικό πηλό σε, πραγματικά, μεγάλους όγκους, ώστε να μπορούν να ασκούν όλο τους το σώμα, εκτός των άλλων, άμμο ή χώμα, corn flour ή άλλα αλεύρια, και, φυσικά, χρώματα.
Οι παιδαγωγοί του χώρου φροντίζουν, πάντα, να ενθαρρύνουν τα παιδιά που μπορεί, αρχικά, να διστάζουν, παίζουν δίπλα τους, χωρίς, βέβαια, να καθοδηγούν, αλλά, σίγουρα, λειτουργούν ως πρότυπα για τα παιδιά αλλά και τους γονείς, και, συγχρόνως, βοηθάνε τους γονείς να θυμηθούν τη δική τους παιδική ηλικία, να παρατηρήσουν το παιχνίδι των παιδιών, να μάθουν μέσα από αυτό και να το ακολουθήσουν.
Επομένως, μία τυπική εικόνα ενός «messy play» είναι: ήρεμα και συγκεντρωμένα παιδιά που απασχολούνται, συνεχώς, με κάτι, χωρίς κανείς να τους λέει προς τα πού να πάνε ή με τι να παίξουν, τα μικρότερα παίζοντας με, καθαρά, αισθητηριακό τρόπο με τα υλικά, ενώ τα μεγαλύτερα παίζουν και με συμβολικό τρόπο, χρησιμοποιώντας και τα υπόλοιπα παιχνίδια του χώρου – κουζίνες, ζυγαριές, αυτοκινητάκια, κουκλάκια κλπ, και γονείς που, άλλοι με απορία, θαυμασμό ή και κάποιο δισταγμό (στις πρώτες τους συναντήσεις), παρατηρούν, συμμετέχουν, μαθαίνουν, ενώνονται με τα παιδιά τους!
Ποια είναι τα οφέλη του «messy play» και για ποιες ηλικίες ενδείκνυται;
To «messy play» αρχίζει, αυθόρμητα, μόλις πρωτοδοθεί η ευκαιρία στο παιδί, συνήθως, όταν τα παιδιά αρχίζουν να τρώνε φαγητό, δηλαδή, γύρω στους έξι με οχτώ μήνες. Αν το παιδί αφεθεί ελεύθερο να φάει όπως αυτό επιθυμεί, έχει γίνει η καλύτερη εισαγωγή στο αισθητηριακό παιχνίδι, καθώς το παιδί θα θελήσει, πριν φέρει στο στοματάκι του το φαγητό, να το πιάσει, να το ζουλήξει, να το μυρίσει, να το πετάξει (!) στο πάτωμα κ.ο.κ.
Καταλαβαίνετε, βέβαια, ότι για να μπορέσει ένας γονιός να το επιτρέψει αυτό να συμβεί, καλό είναι να γνωρίζει, από πριν, τη σημαντικότητα αυτών των πρώτων εξερευνήσεων, και, ιδανικά, να έχει προσαρμόσει έτσι το περιβάλλον, ώστε να είναι, όντως, εφικτή αυτή η ελευθερία που θέλει να προσφέρει, χωρίς να γίνεται βάρος για την οικογένεια, λόγω καθαρίσματος. Π.χ. με μία μεγάλη κουρτίνα μπάνιου στο πάτωμα ή απλωμένες εφημερίδες, μπορούμε να γλιτώσουμε μεγάλο μέρος του καθαρίσματος, που θα μας απέτρεπε από το να πάρουμε απόφαση να αφήσουμε το παιδί να φάει μόνο του.
Η ανάγκη για το «messy play» συνεχίζει, φυσικά, σε όλη την παιδική ηλικία, και τα οφέλη του παιχνιδιού είναι ανυπολόγιστης σημασίας για όλους τους τομείς της ανάπτυξης: συναισθηματικής και κοινωνικής, σωματικής και γνωστικής, επικοινωνίας και έκφρασης.
Πολύ επιγραμματικά εδώ θα πω ότι τα παιδιά μέσα από την άσκηση που κάνουν με τα υλικά ασκούν την αδρή και τη λεπτή κινητικότητα, τον συντονισμό ματιού-χεριού, αποκτούν έλεγχο του σώματός τους, ευστάθεια και ισορροπία, καθώς μεταφέρουν, αδειάζουν ή γεμίζουν μεγάλα δοχεία με υλικά, κάνοντας, συγχρόνως, την τέλεια εισαγωγή στη μαθηματική και γνωστική ανάπτυξη, ασκώντας τη μνήμη, τη συγκέντρωση, τις δεξιότητες παρατήρησης, αλληλεπίδρασης και συνεργασίας.
Με τον πιο απλό και διασκεδαστικό τρόπο τα παιδιά μαθαίνουν να καταμετρούν, να υπολογίζουν, να κατατάσσουν, να ομαδοποιούν, να τοποθετούν, να ταξινομούν, να δημιουργούν μοτίβα, έρχονται κοντά σε έννοιες, όπως του σχήματος και του μεγέθους, αρχίζουν να κατανοούν τη σχέση αιτίας-αποτελέσματος…είναι τόσα πολλά τα οφέλη στη γνωστική/μαθηματική ανάπτυξη που φοβάμαι ότι αν τα αναφέρω όλα θα σας κουράσω…!
Όσον αφορά στην ανάπτυξη της γλώσσας και της επικοινωνίας: καθώς παίζουν έρχονται κοντά σε λέξεις και σε έννοιες που, μόνο, βιωματικά μπορούν να κατακτήσουν, αναρωτιούνται, πειραματίζονται, και, καθώς αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερες λεκτικές δεξιότητες, αρχίζουν να περιγράφουν, να ρωτάνε, να ερμηνεύουν τις ενέργειές τους.
Κάπως έτσι, ειδικά αν υπάρχει κάποιος ευαίσθητος ενήλικος γύρω ή μεγαλύτερα παιδιά που συνομιλούν με το μικρότερο, ενθαρρύνονται οι δεξιότητες της σκέψης και της αφήγησης, ακόμα και του γραπτού λόγου.
Συγχρόνως, καθώς μόνα τους μπορούν να αποφασίζουν για τις πράξεις τους, να βάζουν στόχους και να επιδίδονται σε κάτι που τα ίδια επιλέγουν, χωρίς παρεμβάσεις και καθοδήγηση, χτίζουν την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμησή τους, την ανεξαρτησία τους και την πίστη ότι το σώμα και το μυαλό τους έχουν τη δύναμη να ελέγχουν και να αλλάζουν τις καταστάσεις γύρω τους.
Έτσι, προωθείται και ο αυτοσεβασμός και ο σεβασμός για τους άλλους, καθώς το «messy play» μάς μαθαίνει πως ο καθένας και η καθεμία μας μπορεί, με το ίδιο υλικό, να παίξει και να εκφραστεί με έναν σωρό διαφορετικούς τρόπους, ανάλογα με τα γούστα, την προσωπικότητα ή τη διάθεσή του…Μας μαθαίνει πως οι πράξεις μας είναι σημαντικές, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα, και πως ακόμα και το «μεγαλύτερο» λάθος μπορεί να διορθωθεί ή και να οδηγήσει σε καινούργιες σημαντικές ανακαλύψεις.
Διάβασε επίσης: Για την ψυχική υγεία των παιδιών
Το σπουδαίο είναι ότι τα παιδιά είναι ελεύθερα να δημιουργήσουν ό,τι θέλουν!
Φυσικά! Ένα άλλο πεδίο της ανάπτυξης το οποίο επηρεάζεται, αποφασιστικά, από τις «messy» εξερευνήσεις των παιδιών είναι η δημιουργικότητα. Τα παιδιά έρχονται σε επαφή και εξοικειώνονται με καλλιτεχνικά υλικά, και, έτσι, ενθαρρύνονται η φαντασία και η δημιουργικότητά τους. Σταδιακά, το αισθητηριακό τους παιχνίδι γίνεται συμβολικό, και, μέσα από αυτό, αποκτούν ένα εργαλείο έκφρασης των συναισθημάτων, των εμπειριών και των σκέψεών τους, κάτι που αποδεικνύεται πάρα πολύ χρήσιμο στη συνέχεια της ζωής τους.
Το «messy play», πάνω απ’ όλα, ενθαρρύνει τα παιδιά να υιοθετήσουν μία θετική προσέγγιση απέναντι στις νέες εμπειρίες.
Παρέχει στα παιδιά, αλλά και στους ενήλικες, έναν άριστο τρόπο έκφρασης και εκτόνωσης καθώς και απελευθέρωσης από τις καθημερινές προσδοκίες για καθαριότητα, τάξη και, γενικά, κομφορμισμό. Μας επιτρέπει να αντιληφθούμε πως μπορεί όλα να αλλάζουν, συνεχώς, αλλά μπορούμε να συμμετέχουμε, μέσα από τις πράξεις μας, και να επηρεάζουμε την πραγματικότητα γύρω μας!
Πλέον, δυστυχώς, στα παιδιά λείπουν πολύ τα αισθητηριακά παιχνίδια. Γιατί νομίζεις ότι συμβαίνει αυτό;
Ο κυριότερος λόγος είναι, φυσικά, η απουσία της φύσης από τη ζωή των παιδιών. Κάποτε δεν υπήρχε η ανάγκη να δημιουργούμε εμείς αισθητηριακές εμπειρίες, και να τους δώσουμε, μάλιστα, και έναν τίτλο όπως «messy play», γιατί τα παιδιά έπαιζαν, ελεύθερα, σε εξωτερικούς χώρους, όπου κυριαρχούσαν τα φυσικά υλικά.
Δυστυχώς, αυτό πια είναι παρελθόν… οπότε καλούμαστε εμείς να προβλέψουμε και να γεμίσουμε το κενό που έχει δημιουργηθεί.
Συγχρόνως, οι περισσότεροι ενήλικοι δεν γνωρίζουν τι χάνουν τα παιδιά, όταν δεν παίζουν με αυτόν τον ανέμελο τρόπο, και, σε συνδυασμό με μία σχετική υπερπροστατευτικότητα («μην πιάσεις αυτό», «πρόσεχε μην πέσεις» κλπ), που, πλέον, μας χαρακτηρίζει ως γονείς, συχνά προτιμάμε να δώσουμε στα παιδιά την εύκολη λύση της οθόνης ή άλλων εσωτερικών «ήσυχων» δραστηριοτήτων.
Όμως, τα παιδιά χρειάζονται να πειραματιστούν, να κουβαλήσουν βαριά αντικείμενα, να ανακατέψουν ουσίες, να μυρίσουν το χώμα και να τσαλαβουτήσουν στη λάσπη, θέλουν να τρέξουν, να σπρώξουν, να ισορροπήσουν, θέλουν να δημιουργήσουν ένα μικρό «χάος» τριγύρω τους, και όλα αυτά, γιατί αυτός είναι ο δρόμος προς την πραγματική μάθηση, προς την άσκηση, προς την καλλιέργεια των δεξιοτήτων τους, μέσα από τη χαρά και την ελευθερία!
Πώς μπορούμε να τα στρέψουμε στα αισθητηριακά παιχνίδια και να πάρουμε από τα χέρια τους τα ηλεκτρονικά παιχνίδια;
Η απάντηση σε αυτήν την ερώτηση είναι απλή, η εφαρμογή, όμως, πιο δύσκολη. Αν θέλουμε τα παιδιά να παίζουν με αισθητηριακά υλικά, πρέπει να τους τα προσφέρουμε, και αν θέλουμε να μην παίζουν, τόσο, μπροστά σε οθόνες, πρέπει να τις αποσύρουμε.
Όμως, για να το καταφέρουμε εμείς αυτό, θα πρέπει να αποδεχτούμε ότι τα παιδιά θα κάνουν φασαρία, θα ανακατέψουν και, πιθανόν, θα λερώσουν, θα φερθούν ως παιδιά, δηλαδή, και ο ρόλος μας θα πρέπει να είναι υποστηρικτικός, και όχι αποτρεπτικός. Συχνά, εμείς τα στρέφουμε προς την οθόνη, για να έχουμε την ησυχία μας, για να κάνουμε τις δουλειές μας, για να μην γκρινιάζουν, για να ξεκουραστούμε…δεκτό και κατανοητό, όμως, χρειάζεται το μέτρο και η ισορροπία.
Οπότε, μπορούμε να φροντίσουμε τις συνθήκες και να τους προσφέρουμε διάφορα υλικά, ακόμα και μέσα στο σπίτι, ώστε να το έχουν, συχνά, και, βέβαια, οπωσδήποτε συχνό παιχνίδι στη φύση. Είμαι σίγουρη πως αν προσφέρουμε σε ένα παιδί λίγο corn flour, νερό, χρώματα, άμμο, μπολάκια και κουταλάκια, μετά χαράς, θα ασχοληθεί για πολλή ώρα με αυτά, με μεγάλη προσήλωση και ενθουσιασμό.
Και, τέλος, αυτό που, πάνω απ’ όλα, θα πρότεινα: καλό είναι να προσπαθούμε να μιμηθούμε εμείς τα παιδιά και να πάρουμε λίγη από τη ζωτική ενέργεια που τα χαρακτηρίζει, να μάθουμε από αυτά, γιατί έχουν πολλά να μας διδάξουν, και να μη βιαζόμαστε να τα κάνουμε «μικρούς ενήλικες», πριν την ώρα τους.
Ποια είναι τα σχέδια του «Hehe art»;
Τα σχέδιά μας! Λοιπόν, αφού καταφέραμε αρκετούς από τους στόχους που είχαμε βάλει στην αρχή της προσπάθειάς μας, να ξαναφέρουμε, δηλαδή, τον φυσικό πηλό στο προσκήνιο, να παίξουμε με άπειρα παιδιά με τον πιο ελεύθερο τρόπο και να μεταδώσουμε τη αναγκαιότητα του «messy play» σε γονείς και παιδαγωγούς, ήρθε η στιγμή, πια, που, ενωμένοι με άλλους ανθρώπους, προσπαθούμε για το άνοιγμα και άλλων «Messy Play» χώρων σε όλη την Ελλάδα.
Συγχρόνως, ψάχνουμε επιδοτήσεις που θα μας επιτρέψουν να πάμε τα παιχνίδια μας σε μέρη όπου, δυστυχώς, δύσκολα μας καλούν, όπως σε παραμεθόριους νομούς της Ελλάδας, που τόσο έχουν ανάγκη από καινούργιες παραστάσεις και ερεθίσματα. Επίσης, επεκτεινόμαστε στον χώρο της Ειδικής Αγωγής, καθώς το «messy play» έχει να προσφέρει, τα μέγιστα, στους χώρους αυτούς και στους ανθρώπους του, τόσο στους φροντιστές όσο και στους μαθητές!
Τέλος, θα συνεχίσουμε να επιμορφωνόμαστε, να διαβάζουμε και να μαθαίνουμε να παίζουμε σαν παιδιά κι εμείς, ώστε να μπορέσουμε να είμαστε αντάξιοι της εμπιστοσύνης που τόσα χρόνια μας δείχνουν, τόσο οι γονείς, αλλά, κυρίως, τα παιδιά!
Πού μπορούμε να σας βρούμε;
Ο χώρος μας βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη, στον οικισμό Κωνσταντινοπολιτών, στο τέρμα του 14, στην οδό Κώστα Βάρναλη 54. Εκεί πραγματοποιούμε τις ομάδες μας, τη συμβουλευτική γονέων, τις συναντήσεις με τα σχολεία, τα σεμινάρια και τις υπόλοιπες εκδηλώσεις μας. Συγχρόνως, όμως, δεχόμαστε, πολύ συχνά, προσκλήσεις για επισκέψεις σε σχολεία και άλλες δομές, τόσο για τα «messy» παιχνίδια μας, όσο και για επιμορφωτικά σεμινάρια!
Πες μας ένα ελπιδοφόρο μήνυμα για τους νέους που ξεκινούν τώρα το επαγγελματικό τους «ταξίδι».
Γνωρίζω πως το κλίμα της εποχής μπορεί να αποθαρρύνει τους νέους ανθρώπους. Ας κάνουμε, όμως, έναν παραλληλισμό με το «messy play»: Τα παιδιά δεν μαθαίνουν, μόνο, με το να διδάσκονται ̇ κυρίως, μαθαίνουν μέσω της δράσης, γι’ αυτό και χρειάζεται να έχουν την ελευθερία, ώστε να πειραματίζονται, χωρίς να φοβούνται τα λάθη τους.
Η απτή εμπειρία, η ανακάλυψη, η δοκιμή και το σφάλμα είναι ζωτικής σημασίας για την υγιή και ευτυχισμένη ανάπτυξη κάθε παιδιού.
Έτσι, ακριβώς, συμβαίνει και με τα «παιδιά» κάθε ηλικίας, και με τους νέους ή και τους πιο μεγάλους. Πρέπει να μπορούμε να επιτρέπουμε στον εαυτό μας να δοκιμάζει, να προτείνει, να δημιουργεί, ακόμα κι αν νιώθει ότι μπορεί να κάνει λάθος.
Πάνω απ’ όλα, πιστεύω πως αξίζει να πιστεύουμε πως μπορούμε να αλλάζουμε τα πράγματα, πως η συνεισφορά μας σε αυτήν την κοινωνία είναι πολύτιμη, ό,τι και να επιλέξουμε να προσφέρουμε.
Χρειάζεται, βέβαια, πίστη, θάρρος, υπομονή, για να κυνηγάμε τα όνειρά μας, και αν νιώθουμε ότι ακόμα δεν μπορούμε να το καταφέρουμε ή ότι μας φαίνεται πολύ δύσκολο να το δοκιμάσουμε μόνοι/ες, αξίζει να αναζητάμε πολύτιμες συμμαχίες, να συνεχίζουμε να επιμορφωνόμαστε, να γνωρίζουμε τον εαυτό μας λίγο καλύτερα, και, φυσικά, να του επιτρέπουμε τις δοκιμές και τα λάθη.
Μέσα από αυτά, μαθαίνουμε, και, σιγά σιγά, οδηγούμαστε πιο κοντά στην υλοποίηση των στόχων και των ονείρων μας!
Ευχαριστώ πολύ από καρδιάς. Εύχομαι τα καλύτερα και, φυσικά, πολλά πολλά “messy play” παιχνίδια σε όλη την Ελλάδα!
Διάβασε επίσης: Γιατί ένα παιδί χρειάζεται εργοθεραπευτική παρέμβαση και πώς θα ωφεληθεί;
Ακολουθήστε το Miss or Madam στο Facebook και στο Instagram.
