Όλοι μας τα τελευταία χρόνια έχουμε ακούσει για την αυτοεκτίμηση και πόσο σημαντική είναι στην ψυχική μας υγεία. Αλλά τι ακριβώς σημαίνει αυτοεκτίμηση, σε τι μας επηρεάζει και τι συμβαίνει όταν λείπει;
Είναι έμφυτη, επίκτητη και αν ναι με ποιος τρόπους μπορούμε να την καλλιεργήσουμε;
Η πίστη στην αξία του εαυτού μας.
Η αυτοεκτίμηση δεν είναι τίποτα περισσότερο από τη βαθιά πίστη πως αξίζουμε γι’ αυτό ακριβώς που είμαστε, απλώς άνθρωποι, ανεξάρτητα από τα ελαττώματά μας, τις αποτυχίες μας, αλλά και ανεξάρτητα από τα προτερήματα και τις επιτυχίες μας.
Η κεντρική πεποίθηση της αυτοεκτίμησης συνοδεύεται από το συναίσθημα της αγάπης και της ικανοποίησης για τον εαυτό μας.
Με πιο απλά λόγια θα μπορούσαμε να το ορίσουμε ως το να «νιώθει κανείς καλά με τον εαυτό του σε μία διαρκή, καθημερινή βάση».
Η θετική σχέση με τον εαυτό μας βοηθάει στο να αποκτήσουμε μια ρεαλιστική εικόνα για το ποιοι είμαστε.
Δε χρειάζεται να αρνούμαστε ή να υπερβάλλουμε για τα ελαττώματα και τις αποτυχίες μας, όπως και να υπερτονίζουμε ή να μειώνουμε τη σημασία των προτερημάτων και των επιτυχιών μας.
Υψηλή Αυτοεκτίμηση ή Ναρκισσισμός;
Πολλές φορές μπερδεύουμε την έννοια της υψηλής αυτοεκτίμησης με τον ναρκισσισμό.
Διστάζουμε να εκφραστούμε θετικά για τον εαυτό μας από φόβο μη φανούμε μεγαλομανείς, ή πάλι κάνουμε αυστηρή αυτοκριτική και καταλήγουμε αποθαρρυμένοι, θλιμμένοι ή εξοργισμένοι με εμάς τους ίδιους.
Οπότε ίσως θα μας βοηθούσε αν μπορούσαμε να διαχωρίσουμε την αυτοεκτίμηση από τον ναρκισσισμό, αναφέροντας τις βασικές διαφορές τους.
Ο ναρκισσισμός δομείται πάνω στην αντίληψη μίας υπερβολικής αξίας του εαυτού μας, η οποία είναι μεγαλύτερη από την αξία των υπόλοιπων ανθρώπων.
Επίσης, από την πεποίθηση πως αν δεν έχω σημαντικά κατορθώματα και δεν είμαι αξιοθαύμαστος τότε είμαι ελλιπής, ανάξιος αγάπης ή άχρηστος.
Οι άνθρωποι με υψηλό ναρκισσισμό επενδύουν πολύ στην επιτυχία τους.
Γίνονται πολύ ανταγωνιστικοί και έχουν την τάση με εμφανή ή καλυμμένο τρόπο να μειώνουν την αξία των συνανθρώπων τους και να προβάλλουν τη δική τους.
Επίσης, δυσκολεύονται να διαχειριστούν τις αποτυχίες τους και καταβάλλονται πολύ αν τύχει και δεν τα καταφέρουν σε έναν τομέα που είναι σημαντικός γι’ αυτούς.
Η υψηλή αυτοεκτίμηση από την άλλη δεν σχετίζεται με τα κατορθώματά μας.
Σχετίζεται με τη βαθιά μας πίστη πως ό,τι και να συμβεί, όσες επιτυχίες και αποτυχίες και να έχουμε είμαστε άξιοι σεβασμού και αγάπης.
Σε τι μας βοηθάει η θετική αυτοεκτίμηση;
Οι άνθρωποι που έχουν μία υγιή αυτοεκτίμηση δεν χρειάζεται να κάνουν ιδιαίτερες προσπάθειες για να νιώσουν ικανοποίηση από τη ζωή τους.
Μοιάζουν να είναι ήδη εκεί και να απολαμβάνουν όσα η ζωή έχει να τους προσφέρει.
Μπορούν να νιώσουν χαρά, ευτυχία, να απολαύσουν και τα πιο μικρά επιτεύγματα, τα δώρα της ζωής, να καμαρώσουν ή να νιώσουν ευγνώμονες για αυτά, χωρίς να γίνουν αλαζόνες.
Μπορούν, επίσης, να προβληματιστούν με τις αποτυχίες τους με σκοπό να καταλάβουν τι δεν πήγε καλά.
Έπειτα να ρυθμίσουν με τέτοιο τρόπο τη συμπεριφορά και τις ενέργειές τους, ώστε να επιτύχουν στο μέλλον σε μία αντίστοιχη πρόκληση.
Όσοι διαθέτουν, δηλαδή, μία θετική, ρεαλιστική εικόνα για τον εαυτό τους, δεν αποθαρρύνονται από τις δυσκολίες, αλλά προσπαθούν περισσότερο και αφοσιώνονται με μεγαλύτερη προσοχή σε έναν στόχο.
Άρα, δεν μπορούμε να μη συνδέσουμε την αυτοεκτίμηση με επιτυχία σε πολλούς τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας.
Πώς η υψηλή αυτοεκτίμηση επηρεάζει θετικά τις σχέσεις μας;
Απαραίτητο στοιχείο για να δομήσουμε σχέσεις σεβασμού και αποδοχής είναι να πιστεύουμε πως είμαστε άξιοι της αγάπης και της αποδοχής των άλλων.
Η σημαντική αυτή στάση ζωής μας αποτρέπει από το να ανεχόμαστε μειωτικές και επικριτικές συμπεριφορές, οι οποίες, τελικά, μας προκαλούν είτε αμηχανία είτε βαθιά δυσαρέσκεια.
Πιο πιθανό είναι να προσεγγίσουμε και να νιώσουμε έλξη για ανθρώπους θετικούς, που σέβονται τα όριά μας και κατανοούν τις ανάγκες μας!
Επίσης, η πεποίθηση πως κάθε άνθρωπος είναι άξιος αγάπης, όπως είμαστε και εμείς, βοηθάει να προσεγγίσουμε καλοπροαίρετα τους άλλους και αυξάνει τις πιθανότητες δημιουργίας υγιών σχέσεων.
Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευλογία για τους ανθρώπους από το να μπορούν να αναπτύσσουν σχέσεις που βασίζονται στον αλληλοσεβασμό και στην κατανόηση.
Οι υγιείς συναισθηματικές σχέσεις είναι πολύ σημαντικές για τη διατήρηση της ψυχικής, της πνευματικής και, πολλές φορές, της σωματικής μας υγείας.
Είναι τελικά μια έμφυτη ή επίκτητη ικανότητα;
Η θετική αυτοεκτίμηση δεν είναι έμφυτη στους ανθρώπους, καθώς στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα σύνολο σκέψεων και πιστεύω για τον εαυτό μας.
Οι σκέψεις που κάνουμε για το ποιοι είμαστε και αν αξίζουμε διαμορφώνονται από την παιδική μας κιόλας ηλικία και αντανακλούν τη συμπεριφορά των γονιών και των άλλων σημαντικών ανθρώπων προς εμάς.
Η κατανόηση, ο σεβασμός, η υποστήριξη και το δικαίωμα να είμαστε διαφορετικοί, μοναδικοί είναι μερικοί από τους απαραίτητους παράγοντες που βοηθούν στην ανάπτυξή της.
Στην ενήλικη ζωή η αυτοεκτίμηση επηρεάζεται ξανά από την συμπεριφορά την κοντινών μας ανθρώπων και των ανθρώπων που περνάμε μαζί τους πολύ χρόνο.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να αποκτήσουμε θετική αυτοεκτίμηση;
Αλλάξτε τον τρόπο που σκέφτεστε για τον εαυτό σας.
- Αποχωριστείτε για πάντα τις σκέψεις για τον εαυτό σας που δε διαπνέονται από σεβασμό.
- Λογοκρίνετε τον εσωτερικό σας μονόλογο, όταν απευθύνεστε στον εαυτό σας με επικριτικότητα, με χαρακτηρισμούς που σας μειώνουν, με τιμωρητικότητα και με υπερβολική αυστηρότητα.
- Προσπαθήστε να αντικαταστήσετε αυτές τις σκέψεις με σκέψεις κατανόησης, σεβασμού και υποστήριξης.
Εγκαταλείψτε την τελειομανία.
Είναι λογικό πως όσο πιο υψηλούς στόχους θέτουμε τόσο πιο δύσκολη γίνεται η επιτυχία και τόσο μεγαλώνει η πιθανότητα της αποτυχίας.
Οπότε όταν θέτετε καινούργιους στόχους αναλογιστείτε αν είναι ρεαλιστικοί. Η προσπάθεια που έχετε να κάνετε αξίζει το αποτέλεσμα γι’ αυτό που θα φέρει στη ζωή σας, αν οι ικανότητές σας για τον συγκεκριμένο στόχο είναι επαρκείς.
Επίσης, δεχτείτε τη σκέψη πως μπορεί να μην τα καταφέρετε τελικά, χωρίς να κατηγορείτε τον εαυτό σας για ανεπάρκεια ή για μικρή προσπάθεια.
Συνδεθείτε με τις ανάγκες και τις επιθυμίες σας.
Βοηθήστε τον εαυτό σας να αντιληφθεί τις προτεραιότητές του στη ζωή.
Προσπαθήστε να αφήσετε στην άκρη τι θα ήθελαν οι άλλοι από εσάς και αναλογιστείτε, με αποκλειστικό γνώμονα τον εαυτό σας.
Tι θα σας έκανε να νιώσετε καλά, τι θα σας έφερνε ικανοποίηση και ευτυχία.
Η γνώση των επιθυμιών και των αναγκών μας είναι το πρώτο βήμα που χρειάζεται να κάνουμε για να οραματιστούμε μία καλύτερη ζωή.
Όταν φτάσετε σ’ αυτό το σημείο μπορείτε να αρχίσετε να σκέφτεστε πώς θα φέρετε στη ζωή σας τις αλλαγές αυτές που θα σας κάνουν να νιώσετε πιο πλήρεις.
Η επικέντρωση στον εαυτό σας και στις ανάγκες σας δε σημαίνει ότι είστε εγωιστές ή ότι θα αδιαφορήσετε για τις ανάγκες των άλλων.
Είναι γενική αρχή της ψυχολογίας πως μόνο όταν οι άνθρωποι νιώθουν πληρότητα και ικανοποίηση μπορούν να βοηθήσουν και να ασχοληθούν αληθινά με τις ανάγκες των άλλων.
Σε κάθε άλλη περίπτωση η βοήθεια που δίνουμε έχει μεγάλο ψυχικό κόστος και οδηγεί σε θυμό και απογοήτευση, συναισθήματα που επηρεάζουν τελικά τις σχέσεις μας.
Επιλέξτε με προσοχή τους ανθρώπους που σχετίζεστε.
Σε αυτό το βήμα προς τη θετική αυτοεκτίμηση οι παρακάτω ερωτήσεις μπορούν να σας βοηθήσουν να προσανατολιστείτε προς τις σωστές επιλογές:
- Πώς νιώθω όταν βρίσκομαι με αυτόν τον άνθρωπο;
- Με κάνει να νιώθω ωραία με τον εαυτό μου ή άσχημα;
- Μήπως η συμπεριφορά του μου προκαλεί θλίψη, ενοχές, αίσθηση πως είμαι λίγος ή κατώτερος;
Αν η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα είναι θετική, τότε ίσως κάτι πρέπει να αλλάξει!
Οπλιστείτε, λοιπόν, με αισιοδοξία και δοκιμάστε τις δικές σας αλλαγές!
Τα δώρα της θετικής αυτοεκτίμησης θα σας εκπλήξουν!!
Photos by https://dadoudis.com/
Διάβασε επίσης: Χαμηλή αυτοεκτίμηση: από πού πηγάζει και πώς να την αλλάξετε!
Ακολουθήστε το Miss or Madam στο Facebook και στο Instagram.
