Σύμφωνα με τη θεωρία σχετικότητας του Αϊνστάιν ο χρόνος δεν υπάρχει. Είναι μία έννοια κατασκευασμένη από τους ανθρώπους με εμφανή χρησιμότητα στη ζωή και στην καθημερινότητά μας.
Η ανάγκη κατάτμησης και μέτρησης του χρόνου ξεκινάει από τους αρχαιότερους πολιτισμούς, αλλάζει κι εξελίσσεται με την ανάπτυξη της επιστήμης και των εργαλείων παρατήρησης των ουράνιων σωμάτων.
Από τους αρχαίους χρόνους, λοιπόν, η μέτρηση του χρόνου μάς βοηθάει στην οργάνωση της καθημερινότητάς μας, στις συνδιαλλαγές με τους συνανθρώπους μας, στον προγραμματισμό του πλάνου ζωή μας, στην ανάπτυξη κι εξέλιξη του πολιτισμού.
Από την άλλη, η αντίληψη που έχουμε για το πώς διαχειριζόμαστε τον χρόνο μας και πόσο έλεγχο νιώθουμε να έχουμε πάνω σ’ αυτόν σχετίζεται, με πολλούς τρόπους, με τον ψυχισμό μας και την ψυχική μας ισορροπία.
Πώς συνδέεται ο χρόνος με τη ζωή μας;
Η αίσθηση του χρόνου επηρεάζει την εσωτερική μας ισορροπία, την ικανοποίηση και την ευτυχία που νιώθουμε να έχουμε στη ζωή μας.
Επίσης, η αντίληψή μας για τη ροή του χρόνου, αν κυλάει γρήγορα ή αργά, αν είναι επαρκής ο χρόνος που έχουμε στη διάθεσή μας, σχετίζεται τόσο με την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας όσο και για τους άλλους και για τον κόσμο.
Για παράδειγμα, μπορούμε εύκολα να κατανοήσουμε το συναισθηματικό φορτίο που φέρει η φράση:
«Δεν κατάλαβα πώς πέρασε η ώρα, η μέρα ή τα χρόνια.».
Ο χρόνος για τον εαυτό μας
Πόσο χρόνο νιώθουμε να έχουμε για τον εαυτό μας και πόσο πιστεύουμε πως τον δικαιούμαστε;
Νιώθουμε ενοχές την ώρα που αντί να πραγματοποιούμε πολλά από τα έργα που είμαστε υποχρεωμένοι, εμείς απλά χαζεύουμε τη βροχή στο παράθυρο ή ξεκουραζόμαστε στον καναπέ του σπιτιού μας;
Έχουμε χρόνο για ξεκούραση; Πόσο χρόνο πιστεύουμε πως δικαιούμαστε για να αποφορτιστούμε από μια δύσκολη και κουραστική μέρα;
Αρκούν οι έξι – επτά ώρες του βραδινού ύπνου; Τι γίνεται αν έχουμε ανάγκη από περισσότερη ξεκούραση; Τι συμβαίνει, όταν νιώθουμε την παρόρμηση να κλειστούμε στον εαυτό μας και να επεξεργαστούμε τα γεγονότα μιας ημέρας, μιας εβδομάδας ή μιας δύσκολης συγκυρίας;
Έχουμε το δικαίωμα και τη δυνατότητα να σκεφτούμε, να βιώσουμε τη στιγμή που ζούμε, να επικεντρωθούμε στα πράγματα που μας ικανοποιούν, ώστε να τα ενισχύσουμε, και σε αυτά που μας κάνουν να δυσφορούμε, για να βρούμε τρόπους να τα αλλάξουμε ή να μειώσουμε την επίδρασή τους πάνω μας;
Για πολλούς από εμάς οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα είναι αρνητικές, καθώς η διαχείριση του καθημερινού χρόνου μοιάζει να μην άπτεται των αναγκών και των επιθυμιών μας.
Η οργάνωση του χρόνου
Η οργάνωση του χρόνου υπακούει στις επιταγές της διαβίωσής μας και της καθημερινής πίεσης για εξέλιξη σε προσωπικό κι επαγγελματικό επίπεδο.
Πολλές φορές αυτό σημαίνει πως ο χρόνος και η διαχείρισή του έχει φύγει από τον προσωπικό μας έλεγχο και πως εμείς απλά ακολουθούμε τη ροή των πραγμάτων, χωρίς να μπορούμε να παρέμβουμε στην αλλαγή και αναδιοργάνωση της καθημερινότητάς μας.
Ήδη από την παιδική ηλικία περιορίζεται πλέον το δικαίωμα ελεύθερης χρήσης του χρόνου, καθώς οι γονείς και οι δάσκαλοι οργανώνουν τον χρόνο των παιδιών με σκοπό να αυξήσουν τις γνώσεις τους και να καλλιεργήσουν ακαδημαϊκές ικανότητες.
Καθώς ο χρόνος για ελεύθερο παιχνίδι μειώνεται, μειώνεται, αντίστοιχα, και η αίσθηση των παιδιών για ελεύθερη διαχείριση του χρόνου τους.
Η έλλειψη της αίσθησης πως έχουμε έλεγχο πάνω στον προσωπικό μας χρόνο επηρεάζει την ψυχική μας ισορροπία. Συχνές ψυχικές διαταραχές που σχετίζονται με την έλλειψη του χρόνου για την κάλυψη των προσωπικών μας αναγκών είναι η κατάθλιψη και οι αγχώδεις διαταραχές.
Ο χρόνος για τις σχέσεις μας
Οι σχέσεις στη ζωή ενός ανθρώπου μπορεί να βιωθούν ως δώρο αρκεί να έχει τη δυνατότητα και την επιθυμία να αφιερώσει χρόνο κι ενδιαφέρον, να επενδύσει, με άλλα λόγια, ψυχική ενέργεια.
Η οικειότητα που αναπτύσσεται στις στενές μας σχέσεις, η αίσθηση της αλληλοβοήθειας, της υποστήριξης και της αποδοχής είναι σημαντικοί δείκτες, όχι μόνο ψυχικής ικανοποίησης αλλά και ποιότητας ζωής.
Ο χρόνος είναι, για μία ακόμα φορά, το πολύτιμο εργαλείο που θα μας βοηθήσει να μοιραστούμε με τους σημαντικούς άλλους της ζωής μας εμπειρίες, γεγονότα και σκέψεις ή που απλά θα μας επιτρέψει να βρεθούμε μαζί τους.
Τα παιδιά στις μικρές ηλικίες διψούν για τη συντροφιά των γονιών και των παππούδων τους κι ένα συχνό παράπονό τους είναι πως οι σημαντικοί ενήλικες δεν περνούν αρκετό χρόνο μαζί τους.
Παρατηρούμε, δηλαδή, πως η ανάγκη σχετισμού ξεκινάει από πολύ μικρή ηλικία, θα λέγαμε ήδη από τη γέννηση, και πως η διεκδίκηση δεν είναι άλλη παρά αυτή του χρόνου.
Επίσης, πολλά ζευγάρια μιλούν για την αποξένωση στη σχέση τους που την έφερε, εκτός από άλλους παράγοντες, και η έλλειψη του χρόνου για επικοινωνία και κοινές δραστηριότητες.
Θα λέγαμε, δηλαδή, πως η δυσκολία να αναγνωρίσουν και να αποδεχτούν οι άνθρωποι ως αναφαίρετο δικαίωμά τους τη διαχείριση του χρόνου τους επηρεάζει τομείς ζωτικής σημασίας, όπως είναι οι στενές σχέσεις τους.
Χρόνος για τις δραστηριότητες που μας γεμίζουν, για τα χόμπι μας
Άλλη μία σημαντική πτυχή της ζωής ενός ανθρώπου που, όταν δεν καλύπτεται, προκαλεί δυσάρεστα συναισθήματα, είναι αυτή του ελεύθερου χρόνου για ενδιαφέροντα και χόμπι.Η ανάγκη για ανάπτυξη κι εξέλιξη, όταν δεν ικανοποιείται, προκαλεί συναισθήματα θλίψης, κενού και ανικανοποίητου.
Πολλές φορές η ανάγκη για προσωπική εξέλιξη δεν καλύπτεται μέσω της επαγγελματικής οδού ή της οικογένειας, αλλά χρειάζεται η ενασχόληση με άλλες δραστηριότητες, όπως είναι οι τέχνες, ο αθλητισμός, η εθελοντική δράση, η επαφή με τη φύση και τα ζώα, η οργάνωση σε ομάδες κτλ.
Ικανοποιώντας την ανάγκη για ελεύθερη δράση και δραστηριότητα, ικανοποιείται η κορωνίδα των αναγκών, κατά την ιεράρχηση των αναγκών στην πυραμίδα του Maslow, που ονομάζεται αυτοπραγμάτωση.
Η αίσθηση του χρόνου που έχει φύγει
Πολλές φορές, επίσης, αναλογιζόμενοι τον χρόνο ή τα χρόνια που έχουν περάσει, νιώθουμε μελαγχολία και θλίψη. Κοιτώντας προς τα πίσω, οι ελλείψεις από όλες αυτές τις πτυχές χρόνου που περιγράψαμε πιο πάνω αναγνωρίζονται ως χάσιμο νοήματος ή ζωής.
Ο ανικανοποίητος εαυτός θυμωμένος, πικραμένος, ένοχος που δε διένειμε σωστά τον χρόνο του προκαλεί συναισθήματα θλίψης, ψυχικού πόνου, αλλά κι έντονου άγχους. Η αίσθηση πως αδικήσαμε τους ανθρώπους μας, τη ζωή μας και τον εαυτό μας, πως δεν πραγματοποιήσαμε τους εσωτερικούς μας στόχους γίνεται ιδιαίτερα επώδυνη και μας συνθλίβει.
Ψυχικές ασθένειες, όπως η κατάθλιψη, μπορεί να έχουν τη ρίζα τους σε τέτοιου είδους σκέψεις. Στις περιπτώσεις αυτές τα συναισθήματα γίνονται ιδιαίτερα βασανιστικά κι επώδυνα, επειδή τα συνοδεύουν σκέψεις που περιέχουν απαξίωση για τον εαυτό ή τους άλλους γύρω μας.
Πολύ συχνά μπορεί να ακούσουμε κάποιον να λέει: «Έχασα τα καλύτερα χρόνια της ζωής μου » ή «Αν γύριζα πίσω τον χρόνο θα ζούσα αλλιώς».
Η αναδιοργάνωση του χρόνου ως μέσο αλλαγής
Ο χρόνος, η ανθρώπινη αυτή νοητική κατασκευή, έχει τη δύναμη να μας επηρεάζει βαθιά, ανάλογα με τις σκέψεις που κάνουμε γύρω από αυτόν.
Πολλοί άνθρωποι βιώνουν μία στιγμή στη ζωή τους κατά την οποία αναθεωρούν ή νοηματοδοτούν διαφορετικά τον χρόνο, τόσο σαν καθημερινότητα, όσο και τον χρόνο που έχει φύγει και αυτόν που απομένει. Βάσει αυτής της αναθεώρησης μπορεί να βιώσουν ηρεμία ή να έχουν την αίσθηση της ισορροπίας και του νοήματος.
Κάτω από ποιες συνθήκες, όμως, έρχεται αυτή η στιγμή της αναθεώρησης; Όσοι το κατάφεραν ευγνωμονούν τη συνθήκη εκείνη που τους «ξύπνησε», ακόμα και αν δεν ήταν τίποτα παραπάνω από μια ασθένεια, ένα ατύχημα ή ακόμα και μια σημαντική απώλεια.
Φωτογραφίες από το Pixabay
Ακολουθήστε το Miss or Madam στο Facebook και στο Instagram.
