«Multitasking» ή, σύμφωνα με την ετυμολογία της λέξης, η ικανότητα των ανθρώπων να κάνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Θυμίζει την ελληνική λέξη πολυπραγμοσύνη, αν κι ο όρος αυτός, στην πραγματικότητα, αφορά άτομα που καταπιάνονται με πολλές δραστηριότητες, όχι απαραίτητα ταυτόχρονα εκτελεσμένες.
Οι γρήγοροι ρυθμοί της ζωής και οι προκλήσεις τις καθημερινότητας επιβάλλουν στον σύγχρονο άνθρωπο να καταπιάνεται, και να χρειάζεται να διεκπεραιώσει ολοένα και περισσότερα πράγματα. Πολλές φορές αυτά πρέπει να γίνουν μέσα σε πολύ περιορισμένο χρονικό διάστημα και ταυτόχρονα.
Είναι, όμως, κάτι τέτοιο πραγματικά δυνατό, και, αν ναι, κατά πόσο επηρεάζει την υγεία και την απόδοσή μας;
Μπορεί κάποιος να εκπαιδευτεί και να βελτιωθεί σ’ αυτό, ώστε να είναι περισσότερο αποδοτικός; Υπάρχει διαφορά στην απόδοση ανάμεσα στα φύλα, και πώς ο νέος αυτός τρόπος εργασίας επηρεάζει και τα παιδιά;
«Multitasking»: άραγε οι γυναίκες είναι καλύτερες στο να κάνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα;
Μέχρι πρότινος υπήρχε ο μύθος πως οι γυναίκες είναι καλύτερες στο να κάνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα, ενώ οι άντρες είναι πιο αποδοτικοί σε εργασίες που σχετίζονται με τον χώρο. Σύγχρονες έρευνες έρχονται να ανατρέψουν αυτό το στερεότυπο. Φαίνεται πως δεν υπάρχουν γεννητικοί παράγοντες π.χ. στον εγκέφαλο που να καθορίζουν κάτι τέτοιο.
Είναι, όμως, πιθανό να υπάρχει κάποια διαφοροποίηση, η οποία προκύπτει από τις συνθήκες στις οποίες μεγάλωσαν αλλά και τις εμπειρίες που αποκόμισαν κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
Είτε αφορά γυναίκες είτε άντρες, πάντως, στα περισσότερα εργασιακά περιβάλλοντα είναι, πλέον, απαιτούμενο οι εργαζόμενοι να είναι σε θέση να διεκπεραιώσουν πολλά πράγματα παράλληλα. Παράλληλα και όχι ταυτόχρονα, διότι είναι φύσει αδύνατο να γίνονται πάνω από μία εργασίες την ίδια ακριβώς στιγμή.
Αυτό που πραγματικά κάνει ο εγκέφαλος είναι να εναλλάσσει γρήγορα την προσοχή σε διαφορετικά καθήκοντα. Με άλλα λόγια ο εγκέφαλος δε λειτουργεί σαν ζογκλέρ που έχει στον αέρα την ίδια στιγμή πολλές μπάλες, αλλά σαν αυτούς που γυρίζουν πολλά διαφορετικά πιάτα, και πρέπει συνέχεια να δίνουν φόρα σε κάθε ένα από αυτά, για να μην επιβραδύνουν και, τελικά, πέσουν.
Μπορούμε να βελτιώσουμε την ταχύτητα που κάνουμε κάτι;
Σαφώς και μπορούμε να βελτιώσουμε την ταχύτητα που κάνουμε κάτι, κυρίως μέσα από την εξάσκηση και την εξοικείωση μ’ ένα αντικείμενο – όσο περισσότερο και καλύτερα μαθαίνουμε κάτι, τόσο πιο αυτόματα γίνεται, κι έτσι δεν απαιτείται τόσο μεγάλη προσπάθεια. Όμως, αυτό δεν έρχεται χωρίς κόστος, όσον αφορά, όχι μόνο στην απόδοση αλλά και στην υγεία, η οποία επιβαρύνεται ποικιλοτρόπως.
Για παράδειγμα, επηρεάζονται οι γνωστικές μας ικανότητες και εξοικειωνόμαστε στο να χάνουμε γρήγορα και εύκολο το ενδιαφέρον μας. Όταν ζητάμε από τον εγκέφαλο να εναλλάσσει συνεχώς την προσοχή του, τότε καταναλώνει οξυγονωμένη γλυκόζη (oxygenenated gluecose), το καύσιμο που χρειάζεται ο εγκέφαλός μας για να παραμείνουμε εστιασμένοι σε μια δραστηριότητα. Με αποτέλεσμα η συνεχής απόσπαση να δημιουργεί αίσθημα κόπωσης κι αποπροσανατολισμού.
Επίσης, πάνω στην προσπάθεια να ολοκληρώσουμε πολλά διαφορετικά πράγματα σε περιορισμένο χρόνο προκαλείται άγχος το οποίο αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης στον οργανισμό, που με τη σειρά της μας κάνει να είμαστε πιο ευερέθιστοι και παρορμητικοί.
Το «multitasking» επιβάλλεται ακόμα και στα παιδιά
Εκτός, όμως, από τους ενήλικες, βλέπουμε πώς το «multitasking» μέσα στους ρυθμούς που ζούμε, έχει αρχίσει να επιβάλλεται και στα παιδιά. Έχοντας αναφέρει όλα τα παραπάνω, είναι εύκολο να συμπεράνει κανείς τους λόγους για τους οποίους δε θα πρέπει να τους ζητάμε να κάνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι πως όταν κάποιος διαβάζει, ενώ την ίδια στιγμή παρακολουθεί τηλεόραση, οι πληροφορίες που λαμβάνει αποθηκεύονται σε λανθασμένο σημείο του εγκεφάλου, το οποίο είναι υπεύθυνο για την εκμάθηση νέων πληροφορίων και διεργασιών, και όχι για γεγονότα και ιδέες.
Έτσι, δεν αποθηκεύεται στο μέρος που οργανώνουμε και κατηγοριοποιούμε τις πληροφορίες, με αποτέλεσμα μετά να μην είναι εύκολα προσβάσιμες.
Σε πειράματα που έγιναν από επιστήμονες σε ποντικούς στα οποία τους έβαζαν να πατούν μία μπάρα, και, μέσω ηλεκτροδίων, κέντριζαν την περιοχή που είναι υπεύθυνη για την παραγωγή την ντοπαμίνης, το κέντρο της ευχαρίστησης -αυτό που αναβοσβήνει στον εγκέφαλό μας όταν κερδίζουμε στον τζόγο, όταν παίρνουμε κοκαΐνη, όταν ερχόμαστε σε οργασμό- διαπίστωσαν πως τα ποντίκια ξεχνούσαν οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα, ακόμα και να φάνε και να κοιμηθούν. Αποτέλεσμα – πέθαναν από ασιτία.
Και αν αυτό ακούγεται ακραίο, ας λάβουμε υπόψη μας πως στην Κίνα ένας τριαντάχρονος πέθανε, αφού είχε παίξει ηλεκτρονικά παιχνίδια για τρεις συνεχόμενες ημέρες.
Για τον λόγο αυτό αλλά και όλους τους παραπάνω, θα πρέπει να βοηθάμε τα παιδιά και να τα συμβουλεύουμε να καταπιάνονται με ένα πράγμα τη φορά, ώστε να εκπαιδεύονται στο να συγκεντρώνονται και να εστιάζουν, ώστε να μπορούν να μαθαίνουν σωστά και σε βάθος.
Έρα Μουλάκη, Ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια
Πρώτη δημοσίευση του άρθρου στο eramoulaki.gr
Διάβασε επίσης: 19 λόγοι που πρέπει να σας οδηγήσουν σ’ έναν παιδοψυχολόγο
Παιδιά και Διαδίκτυο: Όσα χρειάζεται να γνωρίζουμε
Ακολουθήστε το Miss or Madam στο Facebook και στο Instagram.
