Έξι γυναίκες. Έξι γυναίκες διαφορετικές μεταξύ τους, που όλες μαζί, με το πάθος τους πάνω στη σκηνή και στην ομαδικότητά τους, συνθέτουν ένα πολυδιάστατο και υπέροχο ψηφιδωτό. Τις απόλαυσα στην παράσταση «Tennessee Dream», μία σύνθεση βασισμένη σε γνωστά και άγνωστα μονόπρακτα του Tennessee Williams, που παρουσιάζεται αυτή την περίοδο στο Κέντρο Θεατρικής Έρευνας Θεσσαλονίκης.
Και, φυσικά, δεν έχασα την ευκαιρία να έρθω σε επαφή μαζί τους, αλλά και με τον μοναδικό άντρα, τον μουσικό που πλαισιώνει την ομάδα, και να αφεθούμε σε μία υπέροχη συζήτηση για το πώς τα όνειρα του Tennessee Williams συναντούν τα δικά τους.
Αναφέρομαι, φυσικά, στην Ομάδα Πρωτοβουλίας του Εργαστηρίου Θεατρικής Τέχνης του Κ.Θ.Ε.Θ., η οποία μας ταξιδεύει στον ονειρικό κόσμο του Tennessee Williams, με τη σκηνοθετική επιμέλεια του σκηνοθέτη θεάτρου, Πέτρου Ζηβανού.
Έξι γυναίκες στον ονειρικό κόσμο του Tennessee Williams
Τι σημαίνει να είσαι μέλος της Ομάδας Πρωτοβουλίας στο Κέντρο Θεατρικής Έρευνας Θεσσαλονίκης; Πόσο εύκολο είναι να ασχολείται κάποιος σήμερα με το θέατρο, όταν αυτό δεν είναι η βασική του ενασχόληση;
Βαρβάρα Παπαστεργίου: «Η ομάδα πρωτοβουλίας είναι ομάδα εργασίας που συγκροτείται από μέλη του Εργαστηρίου, κατόπιν ολοκλήρωσης ορισμένων κύκλων εκπαίδευσης με στόχο τη δοκιμασία τους στη θεατρική πράξη και στη συστηματική επαφή τους με την τέχνη του ηθοποιού.».
«Η ενασχόληση με το θέατρο, τουλάχιστον με τον τρόπο που προτείνει το Κ.Θ.Ε.Θ., είναι ζήτημα προτεραιοτήτων, ανεξάρτητα από τη ζωή του καθενός, την εργασία του, τις σπουδές του, την ηλικία του κλπ. Είναι ένα κράμα επιλογών, αποφάσεων, συνεργασίας και κοινής δημιουργίας.»
Ελένη Μανώλογλου: «Αισθάνομαι πολύ τυχερή που δουλεύω με τη συγκεκριμένη ομάδα. Όλα τα κορίτσια συνεργαζόμαστε άρτια, μοιραζόμαστε ιδέες, συζητάμε, και, πάνω απ’ όλα, έχουμε όρεξη γι’ αυτό που κάνουμε. Το θέατρο απαιτεί χρόνο δουλειάς, σκέψης και θεωρώ πως είναι μία πρόκληση η ενασχόληση με αυτό, εάν δεν αποτελεί τη βασική σου ενασχόληση.».
Ματίνα Δροσίδου: «Βέβαια, η δυσκολία είναι μεγάλη, όταν το θέατρο λειτουργεί σαν παράλληλη σχέση στη ζωή σου, είναι κατά κάποιο τρόπο ο “εραστής” σου. Οι υποχρεώσεις της ημέρας, συνήθως, κατακλύζουν τον περισσότερο χρόνο σου και την ενέργειά σου. Αλλά είναι τόσο μαγικό αυτό που συμβαίνει στον κόσμο του θεάτρου, και, ιδιαίτερα, στο Εργαστήρι μας, που σου δίνει δύναμη να κάνεις το καλύτερο δυνατό.».
Αν δεν κάνω λάθος, η διανομή έγινε από εσάς τις ίδιες. Με ποια κριτήρια έγινε και πόσο εύκολο ή δύσκολο ήταν αυτό;
Στέλλα Χατζηδάκη: «Τα πράγματα, όσον αφορά στη διανομή, ακολούθησαν μία φυσική ροή. Αρχικά, εκδηλώσαμε ενδιαφέρον στα πρόσωπα για τα οποία θα επιθυμούσαμε να δουλέψουμε. Δοκιμάσαμε τις σχέσεις τους σε κάθε ιστορία και πλάσαμε μία πιο ολοκληρωμένη εκδοχή για τον κάθε χαρακτήρα που μας ενδιέφερε, μέσω αυτοσχεδιασμών.
Οι αυτοσχεδιασμοί παρουσιάζονταν στις ομαδικές συναντήσεις μας και με αυτόν τον τρόπο η καθεμία αποκτούσε συνολική εικόνα για το ποια πρόσωπα και συνδυασμοί θα είναι πιο αντιπροσωπευτικοί και λειτουργικοί. Έτσι, όταν έφτασε η ώρα της ψηφοφορίας, στην οποία εξαιρέσαμε τον εαυτό μας από τις επιλογές, το αποτέλεσμα μας ευχαρίστησε όλες.».
Κατερίνα Μπόλματη: «Θα έλεγα ότι κινηθήκαμε ενστικτωδώς, αναζητώντας πρόσωπα που μας κίνησαν το ενδιαφέρον να ερευνήσουμε, και ψάχνοντας, σε αυτά, στοιχεία που και μας γοήτευαν, μιλούσαν μέσα μας, αλλά ήταν και έξω από εμάς.
Στόχος δεν ήταν να αναπαραστήσουμε τους εαυτούς μας, αλλά να τους ξεπεράσουμε, υπερβαίνοντας τα όριά μας. Και, ταυτόχρονα, ήταν σημαντικό να βρούμε έναν τρόπο, το παραπάνω ζητούμενο να ταιριάξει σε όλες. Αισθάνομαι ότι μέσα από τη συνεργασία, την αλληλοκατανόηση και τις συλλογικές διαδικασίες, σε μεγάλο βαθμό, το πετύχαμε!».
Έξι γυναίκες, διαφορετικές μεταξύ τους, μας μιλάνε για τα πρόσωπα που υπερασπίζονται στη σκηνή
Τι κοινό και τι διαφορετικό βρίσκει η κάθε μία με τα πρόσωπα που υπερασπίζεται στη σκηνή;
Ελένη Μανώλογλου: «Το να υπάρχουν κοινά στοιχεία με ένα πρόσωπο που υπερασπίζεσαι διευκολύνει, σε πολλές περιπτώσεις,, την προσπάθεια «ταύτισης» με αυτό. Ωστόσο, είναι μεγαλύτερη η πρόκληση να ταυτιστείς με ένα πλάσμα που δεν έχετε τίποτα κοινό.
Στην παράσταση, λοιπόν, είμαι η Γκλόρια, μία κοπέλα με όνειρα, με όρεξη για ζωή, για τέχνη, για έρωτα. Η φυματίωση αποτελεί το εμπόδιο για να πραγματοποιήσει όσα ονειρεύεται. Το σημαντικότερο κοινό στοιχείο που βρίσκω είναι η αγάπη μας για την τέχνη του θεάτρου, η ανάγκη για μία ζωή με μαγεία…
Επίσης, υποδύομαι και μία γυναίκα που εργάζεται ως κοινωνική λειτουργός και ενδιαφέρεται για την διασφάλιση της τάξης και της οργάνωσης. Ακολουθεί πιστά τους νόμους του κράτους και είναι «σωστή» απέναντι στις θρησκευτικές της υποχρεώσεις, έχοντας παραμελήσει τον εαυτό της, για να αφοσιωθεί στη δουλειά της. Σε πολλά πράγματα, αυτή η γυναίκα, διαφέρει, κατά πολύ, από τον δικό μου τρόπο σκέψης.
Στέλλα Χατζηδάκη: «Η Άλμα αγαπά αφάνταστα την αδερφή της Γκλόρια, σε ανάλογη κλίμακα της δικής μου αγάπης για τα δύο μικρότερα αδέρφια μου. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, όμως, και εξαιτίας του σοβαρού θέματος υγείας της Γκλόρια, η Άλμα επιδιώκει με σκληρό τρόπο να την προσγειώσει, υπενθυμίζοντάς της πως πρέπει να διαφυλάξει τον εαυτό της.
Καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια, ώστε να αποκαταστήσει την Γκλόρια, μη κατανοώντας τις ενδόμυχες επιθυμίες της αδερφής της. Η Λίλη γράφει και το απολαμβάνει πολύ, όπως κι εγώ. Δεν αισθάνεται μοντέρνα, όπως κι εγώ. Διαφωνεί με τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τη ζωή η μητέρα της, όπως και με τις επιλογές της, πράγμα που οδηγεί τις δυο τους σε διαπληκτισμούς.».
Κατερίνα Μπόλματη: «Με μία πόρνη που πεθαίνει από σύφιλη, εκ πρώτης όψεως, δεν έχω κοινά! Είδα, όμως, σε εκείνη μία γυναίκα που μεγαλώνει, έχει χάσει την αίγλη και την ομορφιά της νιότης, αισθάνεται ότι περνάει στο περιθώριο και, ίσως, μόνο η μνήμη του παρελθόντος μπορεί να την κρατήσει στη ζωή. Κι αυτό με ενδιέφερε να αναζητήσω και να δουλέψω…
Σχετικά με το δεύτερο πρόσωπο που υπερασπίζομαι, μία αγράμματη Ιταλίδα μετανάστρια που ζει με μία διαλυμένη οικογένεια κάτω από το όριο της φτώχειας στον Αμερικάνιο Νότο, επίσης, δεν έχω κοινά. Αλλά αυτό ήταν που με γοήτευσε.
Πώς θα μπορούσα να μπω στο μυαλό και στην ψυχή ενός ανθρώπου που λειτουργεί εντελώς διαφορετικά από εμένα, έχει μία εντελώς διαφορετική αντίληψη για τον κόσμο από ό,τι εγώ, έχει άλλη αίσθηση του χρόνου και, σε καμία περίπτωση, αυτήν που έχουμε εμείς στη Δυτική κοινωνία, και, προς έκπληξη όλων, ενδεχομένως, να είναι και πιο ευτυχισμένη, ή, τουλάχιστον, πιο ήρεμη, από πολλούς από εμάς.».
Ματίνα Δροσίδου: «Υποδύομαι, αρχικά, μία μεσήλικη γυναίκα, η οποία φτάνει στο περιθώριο, ώστε να μεγαλώσει την κόρη της και να της προσφέρει έναν καλό γάμο. Πολύ αντίθετο με εμένα, αν φανταστεί κάνεις πως δεν είμαι καν μητέρα στην πραγματική μου ζωή. Και στη συνέχεια έχω έναν αντρικό ρόλο, ενός νέου επαναστάτη που ετοιμάζεται να δολοφονήσει έναν φασίστα στρατηγό. Εντελώς κόντρα αλλά μεγάλη πρόκληση.».
Βαρβάρα Παπαστεργίου: «Δεν πιστεύω στην έννοια των χαρακτήρων. Αυτό που αποκαλούμε ”ρόλο” είναι στην ουσία το πώς πιστεύουμε εμείς ότι σκέφτεται το χάρτινο πρόσωπο που ζωντανεύουμε.
Είμαστε ένα μείγμα εμπειριών, ζωής, ανατροφής, παιδείας, εκπαίδευσης που, ωστόσο, αλλάζει σύσταση με τα χρόνια. Επομένως, το ζήτημα δεν είναι οι ομοιότητες και οι διαφορές μας με το πρόσωπο αυτό αλλά η εύρεση των κινήτρων τους και η δικαιολόγηση των πράξεών τους.
Οι έξι γυναίκες στον ονειρικό κόσμο του Tennessee Williams μιλάνε για τις σχέσεις ανθρώπων σε κρίσιμες στιγμές
Στην παράσταση παρακολουθούμε χαρακτηριστικές και αναγνωρίσιμες σχέσεις ανθρώπων σε πολύ κρίσιμες στιγμές. Ποιος είναι ο τρόπος δουλειάς για να δημιουργήσεις τέτοιες σχέσεις επί σκηνής;
Κατερίνα Μπόλματη: «Το βασικό εργαλείο δουλειάς στο Εργαστήρι Θεατρικής Τέχνης είναι ο (ε)αυτοσχεδιασμός. Πίσω από τα κείμενα, πίσω από αυτό που, φαινομενικά, συμβαίνει, όπως φαίνεται να προδίδουν τα λόγια, υπάρχει η δράση. Οι επιθυμίες, δηλαδή, των προσώπων σε σχέση με το άλλο πρόσωπο με το οποίο βρίσκονται μαζί στη σκηνή, τα εμπόδια που συναντούν και τι κάνουν για να τα ξεπεράσουν.
Η δράση δεν είναι δεδομένη, όπως και το νόημα δεν είναι προκαθορισμένο στα λόγια. Πολλά μπορεί να συμβαίνουν ανάμεσα σε αυτούς τους δύο ανθρώπους. Να αγαπιούνται, να μισιούνται, να έχουν μαλώσει πριν από λίγο, να νιώθουν προδομένοι, αδικημένοι από τον άλλον και να αγωνίζονται να το ανατρέψουν αυτό.
Αυτά τα στοιχεία τα αναζητήσαμε μέσα από αυτοσχεδιασμούς, και, με βάση το υλικό αυτής της έρευνας, τα κείμενα προσανατολίστηκαν και αποδόθηκαν με δημιουργικό και πολύ ουσιαστικό τρόπο από τον κ. Πέτρο Ζηβανό.«.
Ματίνα Δροσίδου: «Οι αυτοσχεδιασμοί είχαν δύο μορφές. Είτε αφορούσαν στο παρελθόν των ιστοριών που έχουμε στα χέρια μας, οπότε αυτό μας βοηθούσε να κατανοήσουμε και να διαμορφώσουμε σε βάθος τη σχέση των δύο βασικών χαρακτήρων σε κάθε κείμενο, είτε δουλεύαμε αυτοσχεδιαστικά στο ίδιο το παρόν της ιστορίας, έτσι, ώστε, να ενδυναμωθεί η σχέση των δυο χαρακτήρων και να βρεθούν λύσεις στις πράξεις και στα λόγια.».
Μιλάνε οι ρόλοι στο σήμερα; Απαντούν σε σύγχρονα ερωτήματα και προβληματισμούς; Θα ήθελα ένα μικρό σχόλιο από την κάθε μία για τους δικούς της ρόλους.
Αναστασία Ζωίδου: «Οι χαρακτήρες οφείλουν να είναι “ζωντανοί”. Επομένως, η δράση τους δεν μπορεί να μη σχετίζεται με το σήμερα. Όσον αφορά στην Γκρέις, σκέφτομαι ότι όταν δύο άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με αυτά που δεν θέλουν ή δεν τολμάνε να πουν, μπορεί να ενωθούν πιο ουσιαστικά ή οι δρόμοι τους να χωρίσουν οριστικά.
Για τον Υπάλληλο θα έλεγα ότι σε μια κοινωνία πολλαπλών ταχυτήτων και επιλογών, υπάρχει ένας υπάλληλος στον κόσμο αυτό, χωρίς δικαίωμα επιλογής.».
Ελένη Μανώλογλου: «Θεωρώ πως όλα τα κείμενα μεταφέρουν μηνύματα που είναι αρκετά καίρια στη σύγχρονη εποχή. H Γκλόρια, ίσως, εκπροσωπεί όλα τα νέα παιδιά που ασχολούνται με την τέχνη του θεάτρου και αντιμετωπίζουν, καθημερινά, εμπόδια που τους απομακρύνουν από το «όνειρο».
Η κοινωνική λειτουργός μπορεί να αντιπροσωπεύει τον δυτικό άνθρωπο της σημερινής εποχής που εργάζεται με στόχο το κοινό καλό. Ειδικότερα στις μέρες μας, δεν είναι λίγοι οι Άνθρωποι, όπως η Μόργκαν, που βοηθούν πρόσφυγες και ανθρώπους που έχουν έρθει από άλλα κράτη -για ένα καλύτερο μέλλον- να εγκατασταθούν στη χώρα υποδοχής και να κάνουν μία νέα “αρχή”.».
Στέλλα Χατζηδάκη: «Άλμα: Η αδερφική αγάπη, έχει τη δύναμη να διαπερνά τους φραγμούς και των πιο σοβαρών θεμάτων υγείας. Λίλη: Μία κλειστή κοινωνία, μπορεί να εγκλωβίσει νέους με “βαθιές ρίζες”, όνειρα και δυνατότητες, μη επιτρέποντάς τους, τελικά, να “ανθίσουν”.».
Κατερίνα Μπόλματη: «Στην Μπέρθα, μία γυναίκα που δεν “περνάει, πια, η μπογιά της”, όπως λένε, και είναι και πολύ άρρωστη, ταυτόχρονα, άρα δεν είναι σε θέση να δουλέψει, εντοπίζω το στοιχείο ενός ανθρώπου που, πραγματικά, πετιέται έξω από το κοινωνικό σώμα, γιατί δεν μπορεί, πλέον, να είναι παραγωγικός.
Στην κα Ποτσόττι, μία μετανάστρια που ζει στο περιθώριο, ως πολίτης Γ’ κατηγορίας, φωτογραφίζεται, ίσως, η πραγματικότητα των προσφύγων στη σημερινή Ευρώπη, τους οποίους το σύστημα αδυνατεί να εντάξει, αλλά και να συμβάλλει, ουσιαστικά και αποτελεσματικά, στην αναβάθμιση του βιοτικού τους επιπέδου.».
Ματίνα Δροσίδου: «Η Κα Γιορκ είναι μία μάνα που κάνει θυσίες για την κόρη της, θέλει ένα καλό μέλλον γι’ αυτή και να γίνει καλύτερη από την ίδια. Πολύ διαχρονική, λοιπόν, αυτή η σχέση μάνας-κόρης, παρόλο που γίνεται μέσα σε ένα «αρρωστημένο» πλαίσιο.
Ο νεαρός επαναστάτης είναι ένα πολύ συμβολικό στοιχείο και διαχρονικό, επίσης. Συμβολίζει την επανάσταση, τους προβληματισμούς και τις ανησυχίες των νέων, τους φόβους τους και τον έρωτά τους για τη ζωή. Έτοιμος να θυσιαστεί …ή όχι».
Βαρβάρα Παπαστεργίου: « Από τη στιγμή που ανεβάζεις ένα οποιοδήποτε έργο σημαίνει ότι κάτι θέλεις να πεις. Κάποιο πρόβλημα να θίξεις, κάποια λύση να προτείνεις. Ωστόσο, τα καλά θεατρικά έργα δεν διαβάζονται μόνο με έναν τρόπο.
Στο πρώτο κείμενο ενσαρκώνω μία μεγαλοκτηματία του Αμερικανικού Νότου, η οποία, μετά από 15 χρόνια κοινής πορείας με τη σύντροφό της, προσπαθεί να σώσει την ερωτική και επαγγελματική της ζωή, ενώ στο δεύτερο μία γυναίκα αντιμέτωπη με μία επαγγελματική της απόφαση στον οίκο ανοχής όπου εργάζεται. Ή μήπως αντιμέτωπη με ένα ηθικό δίλημμα;».
Και τώρα θα απευθυνθώ στον άντρα της ομάδας…
Βαγγέλη, πες μας δυο λόγια για τη μουσική της παράστασης. Πώς σου φαίνεται η εμπειρία σου σε θεατρική σκηνή και πώς συνεργάστηκες με τις 6 γυναίκες;
Βαγγέλης Μώκος:«Έτσι όπως το αντιλαμβάνομαι εγώ, στα κείμενα του Tennessee Williams οι ήρωες ξεκινούν από μια αφετηρία του παρελθόντος,γνωρίζοντας πως η πορεία τους δεν έχει τέρμα,και αν έχει,αυτό οδηγεί σε αδιέξοδο.
Η Jazz μουσική, ως μία στάση ζωής και εργαλείο ελευθερίας, έρχεται σαν διέξοδος με ρόλο αντιστικτικό,για να «κοντράρει» και να ενθαρρύνει τα δρώντα πρόσωπα. Η συνύπαρξη και αλληλεπίδραση της μουσικής τέχνης και της υποκριτικής είναι κάτι που πάντα με γοήτευε και θα ήθελα να ευχαριστήσω τον σκηνοθέτη θεάτρου,κ. Πέτρο Ζηβανό,που μου έδωσε αυτήν την ευκαιρία.
Τα 6 κορίτσια με τον επαγγελματισμό τους, το άψογο ομαδικό πνεύμα και τις γνώσεις τους, βοήθησαν,ώστε να καταστεί όλο αυτό δυνατό.».
Γιατί πιστεύετε ότι αξίζει να ασχοληθεί κάποιος με το θέατρο,και γιατί θα του προτείνατε το Εργαστήρι Θεατρικής Τέχνης του Κέντρου Θεατρικής Έρευνας Θεσσαλονίκης;
Βαρβάρα Παπαστεργίου:« Το Κ.Θ.Ε.Θ. προτείνει πολύ συγκεκριμένα μία εκπαιδευτική διαδικασία με βασικά της στοιχεία την έρευνα και τη συλλογικότητα, με πρακτική εφαρμογή των γνώσεών μας στα μαθήματα. Στο χέρι του καθενός βρίσκεται, λοιπόν, να κρίνει αν του ταιριάζει αυτός ο τρόπος δουλειάς και, αν ναι, να μας ακολουθήσει σ’ αυτό το ταξίδι,μέσα από τις αρχές ενός θεάτρου Συνόλου.».
Ελένη Μανώλογλου:« To K.Θ.Ε.Θ. είναι για μένα μία μεγάλη αγάπη. Μου έμαθε να δουλεύω συγκεντρωμένα, οργανωμένα, ομαδικά, να “βγαίνω από τον εαυτό μου… για να βρίσκω τον εαυτό μου”. Αυτό που μου αρέσει πολύ είναι το γεγονός ότι δεν σταματάμε ποτέ να “ερευνούμε”, να ψάχνουμε, να βρίσκουμε,κάθε φορά,καινούργιες ιδέες για τα πρόσωπα που υποδυόμαστε.
Μέσα από την εκπαίδευση που έχω λάβει στο Κ.Θ.Ε.Θ. παρατηρώ γύρω μου πράγματα που,παλαιότερα,δεν θα μου τραβούσαν την προσοχή. Το θέατρο σε απελευθερώνει, σε βοηθάει να σκεφτείς διαφορετικά πολλά πράγματα. Σου μαθαίνει να είσαι συγκροτημένος, οργανωτικός, συνεπής…».
Πληροφορίες για την παράσταση:
«Tennessee Dream»
Μία σύνθεση βασισμένη σε γνωστά και άγνωστα μονόπρακτα του Tennessee Williams.
Από την Ομάδα Πρωτοβουλίας 2019-2020 του Εργαστηρίου Θεατρικής Τέχνης
του Κ.Θ.Ε.Θ.
Απόδοση κειμένων – Σκηνοθετική επιμέλεια: Πέτρος Ζηβανός
7-8 & 14-15 Δεκεμβρίου, στις 21:00
Κ.Θ.Ε.Θ. – Αίθουσα Μάντεως Τειρεσία
Γεωργίου Κωνσταντινίδη 15 & Μάντεως Τειρεσία, Περιοχή Φάληρο
Είσοδος με ελεύθερη συνεισφορά
Απαραίτητη η τηλεφωνική κράτηση στα τηλέφωνα: 2310 865904, 6994748927
Φωτογραφίες: Γιώργος Φλέγγας
Ακολουθήστε το Miss or Madam στο Facebook και στο Instagram.
