Το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ) απαντάται στο 6-18% του πληθυσμού παγκοσμίως.
Αυτή η κατάσταση περιλαμβάνει αλλαγές στη συχνότητα και στη μορφή της εντερικής κινητικότητας καθώς και πόνο στο κάτω κοιλιακό τμήμα.
Η άστατη διατροφή, το άγχος, η κακή ποιότητα ύπνου καθώς και οι αλλαγές στην εντερική χλωρίδα μπορεί να πυροδοτήσουν τα συμπτώματα.
Ο τρόπος που εκδηλώνεται το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου διαφοροποιείται ανάλογα με το άτομο, και γι’ αυτό και είναι δύσκολο να γενικοποιήσουμε τα αίτια που προκαλούν τα συμπτώματα, ώστε να ξέρουμε, επακριβώς, τι πρέπει να αποφεύγουμε.
Το κείμενο αυτό θα παρουσιάσει τα πιο συχνά συμπτώματα του ΣΕΕ που θα πρέπει να μας βάλουν σε σκέψη και να απευθυνθούμε στον γαστρεντερολόγο μας.
Πόνος και κοιλιακές κράμπες
Ο κοιλιακός πόνος είναι το πιο συχνό σύμπτωμα και παράγοντας «κλειδί» για τη διάγνωση.
Υπό φυσιολογικές συνθήκες το γαστρεντερικό σύστημα, σε συνεργασία με τον εγκέφαλο, ελέγχει τις διαδικασίες πέψης. Αυτό γίνεται δια μέσου ορμονών, νευροδιαβιβαστών κι ενζύμων που ελευθερώνονται από τα βακτήρια του γαστρεντερικού σωλήνα.
Στα άτομα που πάσχουν από Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου αυτά τα σήματα δεν συνεργάζονται σωστά, με αποτέλεσμα να οδηγείται ο ασθενής σε ασυντόνιστη και, με πόνο, ένταση στους μυς του γαστρεντερικού σωλήνα.
Αυτός ο πόνος λαμβάνει χώρα στο κατώτερο τμήμα του λεπτού εντέρου ή σε όλη την κοιλιακή χώρα ή, σε πιο σπάνιες περιπτώσεις, μόνο στο πάνω μέρος του εντέρου.
Οι διαφοροποιήσεις στη διατροφή, όπως, για παράδειγμα, να ακολουθήσει ο ασθενής διατροφή χαμηλή σε FODMAPs, φαίνεται να μειώνουν τον πόνο και να βελτιώνουν, γενικότερα, τα συμπτώματα.
Άλλες αναγνωρισμένες θεραπείες, σε περίπτωση που μόνο οι διατροφικές τροποποιήσεις δεν αρκούν, είναι θεραπείες για μείωση άγχους και συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή, την οποία μας χορηγεί αποκλειστικά ο γαστρεντερολόγος που μας παρακολουθεί, για τη μείωση των πόνων.
Διάρροια
Η διάρροια αποτελεί το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα. Εμφανίζεται σχεδόν στο 1/3 των ασθενών με ΣΕΕ. Η εσπευσμένη εντερική κινητικότητα είναι ένα συχνό σύμπτωμα που δεν είναι απαραίτητο να βγάζει υδαρή κόπρανα, αν και αυτή είναι η πιο συχνή μορφή τους.
Περιγράφεται από πολλούς ασθενείς ως μια επιπλέον πηγή άγχους που επηρεάζει την κοινωνική τους ζωή. Επίσης, σε πολλές περιπτώσεις τα κόπρανα περιέχουν και βλέννα.
Δυσκοιλιότητα
Παρ’ όλο που ίσως φαίνεται παράδοξο, το ΣΕΕ μπορεί να προκαλέσει, εκτός από διάρροια, και δυσκοιλιότητα. Το 50% των ασθενών με ΣΕΕ εμφανίζουν ως σύμπτωμα τη δυσκοιλιότητα.
Η επικοινωνία μεταξύ εντέρου κι εγκεφάλου μπορεί να επιταχύνει ή και να επιβραδύνει την κινητικότητα των κοπράνων στα έντερα.
Όταν η εντερική κινητικότητα είναι βαριά, εξαιτίας της μεγαλύτερης παραμονής των κοπράνων στο παχύ έντερο, μειώνεται η υγρασία τους, με αποτέλεσμα να είναι πιο δύσκολο να περάσουν τον εντερικό αυλό.
«Ως ‘’δυσκοιλιότητα’’ ορίζεται όταν έχουμε λιγότερες από τρεις εκκενώσεις ανά εβδομάδα.». (Βellini 2015)
Η λειτουργική δυσκοιλιότητα, που περιγράφεται κλινικά ως χρόνια δυσκοιλιότητα, δεν σχετίζεται με το ΣΕΕ. Η διαφορά των δύο είναι ότι στην πρώτη περίπτωση (χρόνια δυσκοιλιότητα) οι εκκενώσεις δεν συνοδεύονται από πόνο.
Αντίθετα, η δυσκοιλιότητα στο ΣΕΕ περιλαμβάνει κοιλιακό πόνο, λόγω της περιορισμένης εντερικής κινητικότητας. Η δυσκοιλιότητα στο ΣΕΕ συχνά συνδέεται και με αίσθημα ατελούς εκκένωσης που οδηγεί σε αυξημένη αίσθηση σωματικής κόπωσης.
Παράλληλα με την κλασική θεραπεία, όσον αφορά στο ΣΕΕ, στους ασθενείς που εμφανίζουν δυσκοιλιότητα συστήνεται η ήπια άσκηση, η κατανάλωση περισσότερου νερού (1,5-2 lt/ημέρα), η πρόσληψη διαλυτών φυτικών ινών, η πρόσληψη προβιοτικών σκευασμάτων και η περιορισμένη χρήση καθαρτικών σκευασμάτων.
Εναλλαγές δυσκοιλιότητας και διάρροιας
Το 20% των ασθενών που πάσχουν από ΣΕΕ εμφανίζουν εναλλαγές μεταξύ δυσκοιλιότητας και διάρροιας. Τα συμπτώματα αυτά, συνήθως, συνοδεύονται και από χρόνιο και περιοδικό κοιλιακό πόνο.
Αυτός ο τύπος ΣΕΕ είναι ο πιο σοβαρός, γιατί παρουσιάζει πιο έντονα και συχνά συμπτώματα. Επίσης, τα συμπτώματα διαφοροποιούνται ανάμεσα στους ασθενείς, με αποτέλεσμα η εξατομικευμένη θεραπεία να είναι πιο απαραίτητη από κάθε άλλη μορφή.
Αλλαγές στην εντερική κινητικότητα
Η αργή εντερική κινητικότητα των κοπράνων στα έντερα οδηγεί σε αφυδάτωσή τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα κόπρανα να γίνονται σκληρά, και να επιδεινώνονται, με αυτόν τον τρόπο, τα συμπτώματα της δυσκοιλιότητας.
Αντιθέτως, η ταχεία κίνηση των κοπράνων στο έντερο δεν αφήνει αρκετό χρόνο να γίνει σωστή απορρόφηση των υγρών, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται υδαρείς εκκενώσεις.
Στο ΣΕΕ, επίσης, μπορεί να εμφανιστεί βλέννα στα κόπρανα, εικόνα που δεν συσχετίζεται με άλλες αιτίες δυσκοιλιότητας.
Αέρια και τυμπανισμός
Η επιβραδυμένη πέψη στο ΣΕΕ οδηγεί στον αυξημένο σχηματισμό αερίων στον γαστρεντερικό σωλήνα. Αυτό προκαλεί τυμπανισμό στην κοιλιακή χώρα. Στο ΣΕΕ ο τυμπανισμός είναι και το πιο επίμονο και, ίσως, και το πιο ενοχλητικό σύμπτωμα. Βιβλιογραφικά φαίνεται ότι στις γυναίκες απαντάται συχνότερα.
Σε πολλές περιπτώσεις τα συμπτώματα περιορίζονται με την αποφυγή της λακτόζης από το καθημερινό διαιτολόγιο ή και με τη μείωση άλλων τροφών υψηλών σε FODMAPs.
Δυσανεξία σε τροφές
Πάνω από το 70% των ασθενών με ΣΕΕ αναφέρουν ότι η κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών επιδεινώνει τα συμπτώματα της νόσου. Δυστυχώς, αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχουν επιστημονικά τεστ που να μπορούν να βοηθήσουν τους ασθενείς να εντοπίσουν τις τροφές αυτές.
Ο μόνος τρόπος είναι με τη μέθοδο των δοκιμών και την παρακολούθηση των συμπτωμάτων. Για να γίνουν σωστά αυτές οι δοκιμές, θα πρέπει ο ασθενής να καθοδηγείται από έναν εξειδικευμένο διαιτολόγο.
Προσοχή! Άλλο διατροφική δυσανεξία και άλλο αλλεργία.
Διάβασε επίσης: Fodmaps, μια ακόμα διατροφική μόδα;
Φωτογραφία από Silviarita
Ακολουθήστε το Miss or Madam στο Facebook και στο Instagram.