Tι είναι η επιλόχειος κατάθλιψη;
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, συνήθως όλη η οικογένεια περιμένει με ενθουσιασμό και ανυπομονησία τον ερχομό του καινούριου μωρού, ιδίως όταν είναι το πρώτο της οικογένειας. Το ζευγάρι ονειρεύεται το νέο μέλος και τη ζωή τους μετά τον ερχομό του.
Πολλές φορές, όμως, τα πράγματα δεν εξελίσσονται τόσο ευχάριστα όσο τα φανταζόμασταν. Η νέα μητέρα, μετά τη γέννα, συχνά περνά μια περίοδο συναισθηματικής δυσφορίας.
Αυτό σημαίνει ότι γίνεται περισσότερο ευαίσθητη, κλαίει με το παραμικρό, η διάθεσή της αλλάζει συνεχώς, εκνευρίζεται εύκολα, νιώθει θλίψη, ενώ μπορεί να παρουσιάζει και προβλήματα με τον ύπνο.
Πρόκειται για ένα φυσιολογικό φαινόμενο που είναι γνωστό ως “μελαγχολία της λοχίας” ή “baby blues”.
Σχετίζεται με τις ορμονικές αλλαγές στο σώμα της μητέρας, αλλά και τις γενικότερες αλλαγές που βιώνει σ’ αυτή την περίοδο της ζωής της. Εμφανίζεται έως και στο 80% των γυναικών, λίγο μετά τον τοκετό, κορυφώνεται 3-5 ημέρες μετά τη γέννα και υποχωρεί μετά από 2 έως 4 εβδομάδες.
Επιλόχειος κατάθλιψη: Ποια είναι τα συμπτώματα;
Υπάρχουν, όμως, και περιπτώσεις στις οποίες τα συμπτώματα παρατείνονται και γίνονται εντονότερα με το πέρασμα του χρόνου. Σε αυτή την περίπτωση είναι πιθανό να υπάρχει επιλόχειος κατάθλιψη.
Η επιλόχειος κατάθλιψη χρήζει ιδιαίτερης προσοχής.
Εμφανίζεται περίπου σε 1 στις 10 μητέρες, και εκδηλώνεται μέσα στους πρώτους 6 μήνες από τον τοκετό (αν και στην πλειονότητα των περιπτώσεων εκδηλώνεται μέσα στον πρώτο μήνα).
Μια μητέρα που βιώνει επιλόχειο κατάθλιψη, συνήθως, έχει, μόνιμα, «πεσμένη» διάθεση, δεν την ευχαριστεί τίποτα, χάνει κάθε ενδιαφέρον για δραστηριότητες, κοινωνικές επαφές, για την εμφάνισή της, την προσωπική της υγιεινή ή το μωρό της.
Μπορεί να μην τρώει καθόλου ή αντίθετα να τρώει πάρα πολύ. Εμφανίζει προβλήματα με τον ύπνο της, αισθάνεται, συνεχώς, εξαντλημένη και ότι δεν τα βγάζει πέρα στις καθημερινές δραστηριότητες.
Δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί, να θυμηθεί πράγματα ή να πάρει αποφάσεις. Καταβάλλεται από υπερβολικά έντονο άγχος και νιώθει ανεπαρκής ενώ μπορεί να σκέφτεται ότι δεν θέλει το μωρό της.
Για όλους αυτούς τους λόγους αισθάνεται ενοχές και ντροπή, θεωρώντας ότι δεν μπορεί να ανταποκριθεί στοn νέο της ρόλο. Γι’ αυτό και, συχνά, φοβάται να μείνει μόνη της με το μωρό ή σκέφτεται ότι μπορεί να κάνει κακό στο παιδί της ή στον εαυτό της.
Επειδή, όμως, «κοινωνικά αποδεκτό» θεωρείται μια μητέρα να είναι πλημμυρισμένη από ευχάριστα συναισθήματα μετά τη γέννηση του παιδιού της, πολλές γυναίκες με επιλόχειο κατάθλιψη δεν μιλούν γι’ αυτό που τους συμβαίνει, νιώθοντας ένοχες γι’ αυτά τα συναισθήματα και υποφέρουν σιωπηλά μόνες τους.
Διάβασε επίσης: Φορώντας τα παραμορφωτικά γυαλιά της κατάθλιψης!
Η επιλόχειος κατάθλιψη, όπως και η κατάθλιψη, γενικότερα, μπορεί να είναι ήπια, μέτρια ή σοβαρή, ανάλογα με την ένταση των συμπτωμάτων
Στις περιπτώσεις σοβαρής κατάθλιψης μπορεί να υπάρξουν και ψυχωτικά στοιχεία, δηλαδή ψευδαισθήσεις και παραληρητικές ιδέες που, συχνά, αφορούν στο νεογέννητο. Σε αυτή την ακραία περίπτωση, η μητέρα χάνει την επαφή με την πραγματικότητα αφού ακούει φωνές ή βλέπει πρόσωπα ή πράγματα που δεν υπάρχουν (όπως π.χ. φωνές που της ζητάνε να βλάψει το μωρό της).
Πρόκειται, επομένως, για μια πολύ σοβαρή κατάσταση, που ονομάζεται κατάθλιψη με ψυχωτικά στοιχεία. Είναι πολύ πιο σπάνια, βέβαια, (συμβαίνει περίπου σε 1 στις 500 γυναίκες) από τη συνηθισμένη επιλόχειο κατάθλιψη (που προσβάλλει 1 στις 10 γυναίκες).
Θεωρείται επείγον ιατρικό περιστατικό και χρήζει επείγουσας θεραπείας, συνήθως και νοσηλείας, για να διασφαλιστεί η ασφάλεια της μητέρας και του μωρού.
Παρ’ όλα αυτά, ακόμα και αυτή η ακραία περίπτωση, με την κατάλληλη θεραπεία, αντιμετωπίζεται πλήρως και η μητέρα μπορεί να επιστρέψει υγιής στη φροντίδα του μωρού της.
Μια γυναίκα, πάντως, που έχει ιστορικό ψύχωσης, είτε η ίδια είτε κάποιος άλλος στην οικογένειά της, είναι απαραίτητο να ενημερώσει τον γιατρό της, ενόσω είναι έγκυος, ώστε, με την κατάλληλη θεραπεία, να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης αυτής της διαταραχής.
Αίτια και επιπτώσεις για το βρέφος
Τα αίτια της επιλόχειου κατάθλιψης δεν είναι ακόμα, απολύτως, ξεκάθαρα.
Το πιθανότερο, πάντως, είναι (όπως συμβαίνει, άλλωστε, και με τα περισσότερα θέματα υγείας) να την προκαλεί ένας συνδυασμός παραγόντων, όπως π.χ. η απότομη αλλαγή στα επίπεδα των ορμονών μετά τη γέννα, οι μεγάλες αλλαγές που επιφέρει ο ερχομός ενός μωρού (εξάντληση από τον τοκετό, αϋπνία, κούραση, απότομες ευθύνες, αλλαγές στο σώμα της μητέρας κτλ.).
Οι πιθανότητες, πάντως, να εμφανίσει μια γυναίκα κατάθλιψη αυξάνονται εάν είχε και παλαιότερα κατάθλιψη, εάν δεν υπάρχει υποστήριξη από τον σύντροφό της και το ευρύτερο οικείο περιβάλλον. Επίσης, εάν το μωρό της γεννήθηκε πρόωρα ή με προβλήματα υγείας ή εάν συνυπάρχουν και άλλα στρεσογόνα γεγονότα (π.χ. κάποιος θάνατος, απώλεια εργασίας κ.ά.).
Σε καμία περίπτωση, πάντως, το γεγονός ότι μια γυναίκα εμφανίζει επιλόχειο κατάθλιψη δεν σημαίνει ότι είναι λιγότερο καλή μητέρα!
Παρ’ όλα αυτά, αν η κατάθλιψη αφεθεί χωρίς θεραπεία, έχει σημαντικές επιπτώσεις, τόσο στην ίδια τη μητέρα όσο και στην ανάπτυξη του παιδιού της.
Σχετικές έρευνες έχουν δείξει ότι η παρουσία κατάθλιψης κάνει τις μητέρες να αλληλεπιδρούν λιγότερο με τα μωρά τους, είναι λιγότερο πιθανό να τα θηλάσουν, να παίξουν και να επικοινωνήσουν μαζί τους.
Παράλληλα, η κατάθλιψη δυσκολεύει την προσκόλληση του βρέφους στη μητέρα, μια διαδικασία ιδιαίτερα σημαντική για την υγιή συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού.
Ταυτόχρονα, η παρουσία κατάθλιψης σε κάποιο από τα δύο μέλη ενός ζευγαριού επηρεάζει και τη μεταξύ τους σχέση και, κατ’ επέκταση, και τις σχέσεις σε όλη την οικογένεια.
Διάβασε επίσης: Επιλόχειος κατάθλιψη (μέρος β΄): Μπορεί να βοηθήσει ο μπαμπάς;
Η σημασία του «ασφαλούς δεσμού» ανάμεσα σε γονείς και παιδιά
Πρώτη δημοσίευση: psychologos-kordera.gr
Φωτογραφία : pixabay
Ακολουθήστε το Miss or Madam στο Facebook και στο Instagram.
