Συχνά, είναι δύσκολο για τους γονείς να πάρουν την απόφαση να επισκεφθούν έναν ειδικό ψυχικής υγείας με το παιδί τους. Κι αφότου πάρουν την απόφαση αυτή, έχουν να αντιμετωπίσουν την πρόκληση του πώς να το ανακοινώσουν στο παιδί.
Οι περισσότεροι γονείς (αν όχι όλοι) βρίσκονται σε αμηχανία και δεν ξέρουν πώς να το παρουσιάσουν στο παιδί τους. Έτσι, κάνουν πολλές φορές την πρώτη επίσκεψη πολύ περισσότερο αγχωτική, για τα παιδιά, απ’ ό,τι θα έπρεπε.
Για παράδειγμα, κάποιοι λένε: «Θα πάμε σ’ έναν γιατρό» χωρίς να το προσδιορίσουν. Αφήνουν, έτσι, να εννοηθεί ότι η επίσκεψη μπορεί να περιλαμβάνει και κάποια ένεση. Άλλοι, πάλι, μπορεί να μην ενημερώσουν καν το παιδί για το πού θα πάνε και το γιατί. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να βλέπουμε, κάποιες φορές, παιδιά που δε γνωρίζουν πού βρίσκονται και για ποιον λόγο.
Υπάρχουν και περιπτώσεις που οι γονείς το ανακοινώνουν στο παιδί μία ώρα πριν το ραντεβού. Του προκαλούν, έτσι, πολύ άγχος ή και άρνηση, με αποτέλεσμα να καταλήγουν στην ακύρωση του ραντεβού.
Πώς νιώθουν τα παιδιά στον ειδικό ψυχικής υγείας;
Τα περισσότερα παιδιά είναι πολύ διστακτικά ή κι αρνητικά, όταν τους προτείνουν οι γονείς την επίσκεψη σε ειδικό ψυχικής υγείας. Αυτό είναι φυσιολογικό, διότι τους είναι κάτι άγνωστο και δεν ξέρουν τι να περιμένουν. Συχνά, το συγχέουν με την ιατρική εξέταση.
Ακόμα, μπορεί να νομίζουν ότι έχουν κάνει κάτι κακό ή, απλώς, να μην καταλαβαίνουν ποιο είναι το πρόβλημα που υπάρχει. Επομένως, είναι πολύ σημαντικός ο τρόπος που ο γονέας θα προτείνει και θα παρουσιάσει την επίσκεψη σ’ έναν ειδικό ψυχικής υγείας, ώστε το παιδί να είναι δεκτικό κι όσο το δυνατόν λιγότερο αγχωμένο.
Από ‘κεί και πέρα ο ειδικός θα φροντίσει από την πρώτη στιγμή να κάνει το παιδί να νιώσει άνετα κι ευχάριστα. Να εδραιώσει μία σχέση εμπιστοσύνης και να του μεταδώσει την ελπίδα ότι μέσα από τη συνεργασία τους τα πράγματα θα πάνε καλύτερα.
Περιμένετε για μία ήσυχη στιγμή
Μην εισαγάγετε το θέμα της επίσκεψης σε ειδικό, όταν το παιδί σας ή κι εσείς είστε έντονα θυμωμένοι ή στεναχωρημένοι. Μην αναφερθείτε σ’αυτό το θέμα ειδικά μετά από καβγάδες. Στην περίπτωση αυτή, το παιδί θα το εκλάβει ως τιμωρία από εσάς. Ίσως, ακόμα, να μην είναι δεκτικό σε τίποτα, επειδή θα είναι θυμωμένο μαζί σας.
Ταυτοποιήστε το πρόβλημα
Ενημερώστε το παιδί γι’ αυτό που παρατηρείτε και σας ανησυχεί στη συμπεριφορά του. Πείτε για παράδειγμα: «Παρατηρώ ότι μπλέκεις σε αρκετούς καβγάδες στο σχολείο τελευταία» ή «Φαίνεται ότι δεν κοιμάσαι καλά τα βράδια τον τελευταίο καιρό».
Δείξτε ενσυναίσθηση
Πείτε στο παιδί ότι καταλαβαίνετε πως κάτι το απασχολεί κι ότι θέλετε να το βοηθήσετε. Μπορείτε να πείτε για παράδειγμα: «Πρέπει να είναι πολύ στενάχωρο το να μη σε θέλουν τα υπόλοιπα παιδιά στην παρέα τους.».
Εξηγήστε τι είναι η θεραπεία
Αφότου κάνετε τα παραπάνω, πείτε στο παιδί σας ότι γνωρίζετε κάποιον που θα μπορούσε να σας βοηθήσει. Όπως εξηγείτε στο παιδί ότι θα πάτε στον γιατρό, γιατί έχει πυρετό ή βήχα και πρέπει να γίνει καλά, έτσι μπορείτε να του πείτε ότι, επειδή τον τελευταίο καιρό είναι συνέχεια στεναχωρημένο ή συνέβη κάποιο δυσάρεστο γεγονός στην οικογένεια, θα πάτε σ’ έναν ειδικό, για να σας βοηθήσει να νιώσετε καλύτερα.
Πώς να ενημερώσετε το παιδί σας για τον ειδικό ψυχικής υγείας;
Για να ενημερώσετε το παιδί σας σωστά, θα πρέπει πρώτα κι εσείς οι ίδιοι να γνωρίζετε τι γίνεται σε μία ψυχοθεραπευτική συνεδρία, διότι κι αυτή μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τον θεραπευτή και με την προσέγγιση που ακολουθεί.
Για παράδειγμα, κάποιος θεραπευτής μπορεί να δει μόνο το παιδί, ενώ άλλος μπορεί να δει όλη την οικογένεια μαζί.
Επομένως, καλό θα ήταν να ενημερωθείτε από τον ίδιο για τη διαδικασία, πριν μιλήσετε στο παιδί. Αν τα παιδιά γνωρίζουν τι να περιμένουν και ποια είναι η διαδικασία που θα ακολουθηθεί στην πρώτη συνάντηση, βιώνουν λιγότερο άγχος.
Σε γενικές γραμμές, ωστόσο, μία θεραπευτική συνεδρία περιλαμβάνει:
- συζήτηση,
- δραστηριότητες, όπως η ζωγραφική ή το παιχνίδι ρόλων,
- εξάσκηση σε νέες δεξιότητες, όπως ο αυτο-έλεγχος,
- επίλυση προβλημάτων.
Σε κάθε παιδί μιλάτε διαφορετικά, ανάλογα με την ηλικία του
Αυτό που θα πείτε στο παιδί σας, για να το προετοιμάσετε για την πρώτη επίσκεψη θα εξαρτηθεί, φυσικά, από την ηλικία αλλά και την ιδιοσυγκρασία του.
Στα μικρά παιδιά μπορείτε να πείτε για παράδειγμα: «Θα πάμε σε μία πολύ καλή κυρία που βοηθάει τα παιδιά να νιώθουν πιο χαρούμενα και να τα πηγαίνουν καλύτερα με την οικογένεια και τους φίλους τους. Μπορούμε να της μιλήσουμε γι’ αυτά που μας δυσκολεύουν και να μας βοηθήσει να βρούμε νέους τρόπους, για να νιώθουμε καλύτερα. Η κυρία αυτή έχει πολλά ωραία παιχνίδια με τα οποία μπορείς να παίξεις.».
Στις μικρές ηλικίες, στις οποίες χρησιμοποιείται αρκετά το παιχνίδι μες στη θεραπεία, η επίσκεψη στον ειδικό μπορεί να παρουσιαστεί και ως «ραντεβού για παιχνίδι». Επίσης, για τα μικρά παιδιά είναι, συχνά, βοηθητικό να έχουν μαζί τους ένα αγαπημένο τους κουκλάκι ή οποιοδήποτε άλλο οικείο αντικείμενο. Μ’ αυτόν τον τρόπο θα νιώθουν καλύτερα κατά την πρώτη επίσκεψη.
Στα μεγαλύτερα παιδιά μπορείτε να πείτε ότι μπορούν να μοιραστούν με τον ειδικό ψυχικής υγείας ό,τι τα απασχολεί. Αυτός θα τα βοηθήσει να ανακαλύψουν τρόπους για να νιώθουν καλύτερα, μέσα από τη συζήτηση και μέσα από διάφορες δραστηριότητες κι ασκήσεις.
Μπορείτε, ακόμα, για να τα παρακινήσετε, να πείτε: «Δοκίμασε να πας, έστω για μία-δύο συνεδρίες, για να δεις πώς θα σου φανεί, αν σου αρέσει κι αν το βρίσκεις βοηθητικό». Τα παιδιά της προ-εφηβείας κι εφηβείας (10 -18 ετών) είναι καλό να εμπλέκονται στην απόφαση επίσκεψης σε κάποιον ειδικό, αλλά και στο πότε θα οριστεί το ραντεβού.
Ανάλογα με την περίπτωση, είναι καλό να πείτε στο παιδί ότι κι εσείς οι ίδιοι θα συμβουλευτείτε τον ειδικό. Δε θα πέσει, έτσι, όλο το βάρος στους ώμους του.
Επίσης, αν πρόκειται να κάνετε οικογενειακή θεραπεία, μπορείτε να πείτε στα παιδιά: «Στο μέρος αυτό πηγαίνουν οι οικογένειες για να βοηθηθούν. Ακόμα κι αν ένα άτομο της οικογένειας αντιμετωπίζει δυσκολίες, όλη η οικογένεια χρειάζεται βοήθεια, γιατί είναι μία ομάδα.».
Προσοχή!
Η επίσκεψη σε ειδικό ψυχικής υγείας δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως τιμωρία ή συνέπεια για μια ανεπιθύμητη συμπεριφορά του παιδιού. Θα πρέπει να αποφευχθούν, επομένως, λεκτικές απειλές όπως: «Αν δε σταματήσεις να το κάνεις αυτό, θα σε πάω στον γιατρό!».
Μην παρουσιάζετε τη θεραπεία στο παιδί ως κάτι πολύ σοβαρό ή τρομακτικό. Η θεραπεία, ειδικά όταν αφορά παιδιά, αποτελεί μία ευχάριστη διαδικασία που περιλαμβάνει διάφορες διασκεδαστικές δραστηριότητες, ακόμα κι όταν πρέπει να αντιμετωπιστούν δύσκολα θέματα, όπως τραυματικές εμπειρίες, άγχος ή κακοποίηση.
Αν σκοπεύετε να επισκεφτείτε έναν ειδικό ψυχικής υγείας σ’ εξωτερικά ιατρεία νοσοκομείου ή ψυχιατρική κλινική, έχετε υπόψη ότι το περιβάλλον ή τα άτομα που θα βρίσκονται στον χώρο αναμονής μπορεί να τρομάξουν το παιδί. Γι’ αυτό προσπαθήστε να μην το φοβίσετε και καθησυχάζετέ το καθ’όλη τη διάρκεια της αναμονής.
Δώστε χρόνο στο παιδί να προετοιμαστεί πριν την πρώτη συνεδρία. Μπορείτε να ξεκινήσετε να το προετοιμάζετε ακόμα και μία εβδομάδα πριν το ραντεβού. Σε καμία περίπτωση, όμως, μην του το πείτε τελευταία στιγμή.
Ακολουθήστε το Miss or Madam στο Facebook και στο Instagram.
